ΗΠΑ: Ο τυφώνας Αϊντα πλήττει τη Λουιζιάνα -Χωρίς ρεύμα 122.000 σπίτια και επιχειρήσεις — iefimerida.gr – Ειδήσεις και νέα – Η κορυφαία εφημερίδα online

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε απόψε ότι ο τυφώνας Άιντα είναι πολύ επικίνδυνος και μπορεί να προκαλέσει τεράστιες καταστροφές, ενώ η διακοπή της ηλεκτροδότησης μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες, για τους κατοίκους της περιοχής του Κόλπου.

ΗΠΑ: Ο τυφώνας Αϊντα πλήττει τη Λουιζιάνα -Χωρίς ρεύμα 122.000 σπίτια και επιχειρήσεις — iefimerida.gr – Ειδήσεις και νέα – Η κορυφαία εφημερίδα online

Φιλιάτες 30/8/21, ο καιρός

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ 19-30 ΥΓΡΑΣΙΑ 29% ΑΝΕΜΟΙ 2BF ΔΥΤΙΚΟΙ

η Ελένη…

ανάρτηση: Γιάννης Λοβέρδος 

 Στις 27 Αυγούστου του 1948 η Ελένη Γκατζογιάννη από το χωριό Λιάς της Ηπείρου, καταδικάζεται από «λαϊκό δικαστήριο» του επιλεγόμενου «Δημοκρατικού Στρατού» των κομμουνιστών σε θάνατο γιατί έσωσε τα παιδιά της από το παιδομάζωμα. Βρήκε φρικτό θάνατο γιατί ήθελε τα παιδιά της να ζήσουν ελεύθεραΟ γιος της Νικ Γκειτζ, ζει ακόμα και η ταινία για τη ζωή και τον θάνατο της, που βασίστηκε στο δικό του μπεστ σέλλερ βιβλίο, δεν έχει προβληθεί από κανένα κανάλι. Τιμούμε στο πρόσωπο της όλα τα θύματα του φανατισμού και της τυφλής βίας, που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία!

Η εγγονή της «Ελένης» που εκτελέστηκε από τον ΔΣΕ διαφημίζει την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο

Βασίλης Τσακίρογλου24/05/2017, 06:56 Upd:24/05/2017, 11:48 235

Thema Insights

Πώς η κόρη του Νικόλα Γκατζογιάννη, συγγραφέα του περίφημου βιβλίου για τον Εμφύλιο, ξεπέρασε την οικογενειακή κληρονομιά της φρίκης των εκτελέσεων

Το ίδιο το όνομά της ήταν μπεστ σέλερ εξαρχής, η ευλογία και η κατάρα της ως συγγραφέας πριν καν γράψει έστω και μία λέξη. Ευτυχώς για την Ελλάδα και τη διεθνή της εικόνα, το όνομα «Eleni N. Gage» παραμένει εγγύηση προσέλκυσης ενδιαφέροντος.

Ιδιαίτερα όταν εξυμνεί τη χώρα μας, γράφοντας, π.χ., στο κορυφαίο ταξιδιωτικό περιοδικό του πλανήτη, το «Condé Nast Traveler»: «Θέλω να ακούω ελληνικά, να γεύομαι ζουμερές ντομάτες και να παρασύρομαι γλυκά σε συζητήσεις που έκανα από τότε που ήμουν πολύ μικρή και ζούσαμε στην Αθήνα. Κάθε χρόνο οι φίλοι που ψάχνουν για μια ‘‘πραγματικά μοναδική εμπειρία’’ με ρωτούν ποιο είναι το πιο ‘‘φρέσκο’’, το πιο υπέροχο ελληνικό νησί». Εν προκειμένω, στο «Condé Nast Traveler» η Ελένη αποθεώνει τη Μήλο, ούτως ή άλλως όμως το ύφος και ο τόνος της δεν απέχουν πολύ από τον διθύραμβο κάθε φορά που γράφει για την Ελλάδα. Η Ελένη Γκατζογιάννη γεννήθηκε στην Αμερική όπου και μεγάλωσε, ενώ εκεί σπούδασε Μυθολογία και Λαϊκό Πολιτισμό. Και ενώ αρχικά είχε αναπτύξει μια αυθόρμητη αποστροφή για οτιδήποτε είχε να κάνει με το μαρτύριο της γιαγιάς της, τελικά έγραψε και εκείνη τη δική της «Ελένη» αναζητώντας τον τρόπο να συνομιλήσει μαζί της – αν και τελείως διαφορετικά απ’ ό,τι έκανε ο Νίκολας Kέιτζ.

«Η γιαγιά μου», γράφει η Eleni N. Gage, «έχοντας απομείνει μόνη στο χωριό της, τη Λια, συνελήφθη, φυλακίστηκε, βασανίστηκε και εκτελέστηκε επειδή οργάνωσε την απόδραση των παιδιών της. Οι κομμουνιστές αντάρτες είχαν καταλάβει το σπίτι των παππούδων μου και το είχαν κάνει αρχηγείο τους, επειδή ήταν το μεγαλύτερο στο χωριό. Αλλά οι αντάρτες ήθελαν να τιμωρήσουν τη γιαγιά μου, επειδή ο άντρας της εργαζόταν στην Αμερική. Γι’ αυτό την καταδίκασαν, εκείνη και την οικογένειά της. Με τα τέσσερα παιδιά της να έχουν καταφύγει σε στρατόπεδο προσφύγων και το πέμπτο, την τότε 15χρονη Λίλια, να θερίζει στάρι για τους αντάρτες σε κάποιο μακρινό χωριό, η γιαγιά μου πέρασε τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής της χωρίς την οικογένειά της, αλλά στο σπίτι της. Οι στρατιώτες έστελναν τις ντόπιες γυναίκες και νεότερες κοπέλες να κάνουν βαριές δουλειές, εκπαίδευαν τα κορίτσια στον πόλεμο και, εν τέλει, άρχιζαν να αρπάζουν τα παιδιά από τους γονείς τους. Τα έστελναν εκτός Ελλάδας, πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Οι αντάρτες έχαναν τον πόλεμο, είχαν όμως την ελπίδα ότι παίρνοντας τα παιδιά και εγκαθιστώντας τα αλλού, εάν τους εμφυσούσαν τις δικές τους αρχές και τα υπέβαλλαν σε στρατιωτική εκπαίδευση, μπορεί να έφταναν σε μια μεγαλύτερη νίκη. Η γιαγιά μου, αφού έμαθε γι’ αυτό το σχέδιο απομάκρυνσης των παιδιών, προσπάθησε να διοργανώσει τη δραπέτευση των παιδιών της στην Αμερική. Εκεί είχε μεταναστεύσει ο σύζυγός της πριν από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου». 

Κατ’ αυτό τον τρόπο εξηγεί γιατί το όνομα «Ελένη Γκατζογιάννη» ήταν ήδη εξ ορισμού μια σχεδόν ασήκωτη κληρονομιά και ένα αναπόδραστο καθήκον: κάτι όφειλε να κάνει αυτό το ονοματεπώνυμο, υποχρεωτικά και επειγόντως – και όντως έτσι το ένιωθε, τουλάχιστον από κάποια φάση της ζωής της και έπειτα. Κάτι που να περιέχει οπωσδήποτε την Ελλάδα και την τραυματική ιστορία ενός ολόκληρου λαού, την τραγωδία του Εμφυλίου, τον πόνο μέσα από τον οποίο ζυμώθηκε η οικογενειακή της ταυτότητα από το 1948, όταν και εκτελέστηκε από τον ΕΛ.ΑΣ. εκείνη η πρώτη Ελένη Γκατζογιάννη.

Το βιβλίο του Ν. Γκατζογιάννη έχει γνωρίσει διεθνή επιτυχία (είναι μεταφρασμένο σε 32 γλώσσες. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε από την Ελληνική Ευρωεκδοτική, τον εκδοτικό οίκο του Μιχάλη Αδαμόπουλου και του Γιώργου Βουκελάτου)

Ωστόσο, η εγγονή της χρειάστηκε να διαγράψει μια μεγάλη παρακαμπτήριο πριν συνθηκολογήσει με την επιταγή του πεπρωμένου της. Η νεαρή Ελένη Γκατζογιάννη σταδιοδρόμησε στην αρχή ως συντάκτρια σε ανάλαφρα γυναικεία περιοδικά γράφοντας για μόδα, ομορφιά κ.ο.κ., πριν στραφεί στη συγγραφή και την ταξιδιωτική λογοτεχνία. Παράλληλα δημιούργησε οικογένεια με έναν έμπορο καφέ από τη Νικαράγουα και έχει δύο «Greekaraguan» -όπως τα χαρακτηρίζει- ανήλικα παιδιά. Ταξιδεύει συνέχεια ανά τον κόσμο και οπωσδήποτε μία φορά τον χρόνο στην Ελλάδα. Με εξαίρεση δύο αρκετά μεγάλες περιόδους όπου μετοίκησε στη χώρα μας, η κόρη του Νικόλα Γκατζογιάννη ζει μόνιμα στο Γουόρστερ της Μασαχουσέτης. 
Η Eleni Ν. Gage, όπως είναι γνωστή (κάνοντας ένα λογοπαίγνιο με το «engage», που σημαίνει «εμπλέκομαι», «με αφορά», «συμμετέχω»), τα τελευταία χρόνια έχει αναλάβει οικειοθελώς χρέη άτυπης πρέσβειρας της Ελλάδας. Διαλαλεί με κάθε ευκαιρία και σε όλη την υφήλιο τις χάρες της χώρας μας, της μακρινής της πατρίδας, της δικής της και των προγόνων της, με καταφανώς ανυπόκριτο ενθουσιασμό: «Αν είχα υπογράψει κάποιο προγαμιαίο συμβόλαιο, αυτό θα περιείχε τον όρο ότι κάθε χρόνο ο σύζυγός μου, ο Εμίλιο, θα έπρεπε να με συνοδεύει στην Ελλάδα», ήταν η φράση με την οποία η Ελένη Γκέιτζ επέλεξε να ξεκινήσει το αφιέρωμά της στη Μήλο στο «Condé Nast Traveler».

Διακοπές με τον πατέρα της Νικόλα Γκατζογιάννη, τον σύζυγο και τα παιδιά της 

Η τρικυμία «Ελένη»
Αυτό που κατέληξε να κάνει σήμερα στο όνομα της Ελλάδας η νεότερη Ελένη, δεν θα μπορούσε να γίνει ποτέ χωρίς την τεράστια απήχηση που είχε το βιβλίο του πατέρα της «Ελένη», το οποίο γνώρισε παγκόσμια επιτυχία αιφνιδιάζοντας ακόμη και τον ίδιο τον συγγραφέα. Το έργο του μάλιστα έχει μεταφραστεί έως σήμερα σε 32 γλώσσες, έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα και έχει γίνει ακόμη και ταινία με πρωταγωνιστή έναν από τους κορυφαίους Αμερικανούς ηθοποιούς, τον Τζον Μάλκοβιτς, ο οποίος υποδυόταν τον Νικόλα Γκατζογιάννη και τριγύριζε όντως στην Ελλάδα – όχι όμως στο πραγματικό χωριό Λια, διότι δεν δόθηκε η σχετική άδεια για γυρίσματα επιτόπου, υπό τον φόβο επικίνδυνης έξαψης των πνευμάτων. Οταν το βιβλίο επανεκδόθηκε στην Ελλάδα το 2004, προλογικά σημειώματα υπέγραψαν πολιτικές φυσιογνωμίες που θήτευσαν στα ύπατα αξιώματα της Πολιτείας, όπως ο Κάρολος Παπούλιας και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.

Τα πράγματα, βέβαια,  ήταν τελείως διαφορετικά όταν η «Ελένη» είχε μεταφραστεί στα ελληνικά για πρώτη φορά, λίγο μετά την πρωτότυπη αγγλόφωνη έκδοσή της το 1983. Κόντρα στο πνεύμα της «εθνικής συμφιλίωσης» που καλλιεργούσε το τότε κυρίαρχο ΠΑΣΟΚ, η «Ελένη» πυροδότησε άθελά της ξανά τον πολιτικό διχασμό, αποκαλύπτοντας ότι ήταν μάλλον υπερβολικά ελαφρύ το χώμα στο οποίο είχαν ενταφιαστεί τα εμφυλιακά πάθη. Το βιβλίο δαιμονοποιήθηκε, η ορθόδοξη Αριστερά προσπάθησε με κάθε τρόπο να μποϊκοτάρει τη διάδοσή του καταγγέλλοντας τον Γκατζογιάννη για φανατισμό, μεροληψία, διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας κ.λπ. Διαδηλώσεις διοργανώθηκαν και ενάντια στην προβολή της ταινίας. Μάλιστα υπήρξε και ένα βιβλίο που έγραψε, από την αντίπερα όχθη, ο δημοσιογράφος Βασίλης Καββαθάς με τίτλο «Η άλλη Ελένη», με στόχο να ανασκευάσει τα «ψεύδη» του Γκατζογιάννη. 

Παρ’ όλα αυτά, για την κόρη του Νικόλα διαμορφώθηκε μια υποσυνείδητη ανάγκη, ένα χρέος: η μία Ελένη έπρεπε να συναντήσει ξανά την πρόγονή της, την εκτελεσθείσα, την τόσο πρόωρα -μόλις στα 41 της- χαμένη γιαγιά της, να ψηλαφήσει τις ομοιότητες ανάμεσά τους, το παιχνίδι της μοίρας με όλα όσα μπορεί να ενώνουν δύο εντελώς διαφορετικές γυναίκες σε δύο εντελώς διαφορετικές εποχές, συνθήκες κ.λπ. – που όμως φέρουν το ίδιο όνομα και, εννοείται, το ίδιο αίμα. «Το 1980 είχα καταλάβει ότι έπρεπε να αφοσιωθώ αμέσως και αποκλειστικά στη διερεύνηση της ιστορίας της μάνας μου ή να την εγκαταλείψω για πάντα», έγραφε ο Νικόλας Γκατζογιάννης. Και ο ίδιος επεσήμαινε το γιατί η κόρη του αποτελούσε τη φυσική συνέχεια της νεκρής Ελένης: «Το 1980 ήμουν 41 ετών, στην ίδια ηλικία που είχε η μάνα μου όταν τη σκοτώσανε. Ο γιος μου ήταν εννιά, όσο ήμουν και εγώ την ημέρα που έμαθα τον θάνατό της. Η μεγαλύτερη κόρη μου, που ξεπεταγόταν από τα νηπιακά χρόνια, έμοιαζε κάθε μέρα και περισσότερο με τη μάνα μου».  

Κριτική βιβλίου του Γ. Κώτση «ΦΙΛΙΑΤΕΣ, Ιστορικά και Λαογραφικά στοιχεία» – Του Η. Βεζδρεβάνη (πρ. βουλευτή)

αναρτησε η ιστοσελίδα ΝΕΑ ΚΑΤΟΨΗ

(Σ. Σ.: Τις περγαμηνές, που είναι πολλές του βιβλίου του Γιώργου Κώτση για τους Φιλιάτες, που είναι μια εργασία γεμάτη μεράκι , αποτέλεσμα συστηματικής ερευνητικής δουλειάς, αναδεικνύει, με τον ρεαλιστικό και μεθοδικό τρόπο, που εκείνος ξέρει,  ο πρώην βουλευτής Ηλίας Βεζδρεβάνης στη βιβλιοκριτική του.

Ταυτόχρονα, ευθύς και θαρραλέος, όπως είναι πάντοτε ο κ. Βεζδρεβάνης, αποκαθιστά και την αλήθεια για την ίδρυση των «Κλωστηρίων Φιλιατών από το Μέτο Λάγια, απαντώντας στις συκοφαντίες, που εκείνη την εποχή, είχαν εκτοξευθεί. Και το κάνει με αίσθημα ευθύνης. Έχουν ιστορικό ενδιαφέρον οι παραθέσεις του γι’ αυτό το θέμα). 

*** 

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ  ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ Μ. ΚΩΤΣΗ

«ΦΙΛΙΑΤΕΣ, Ιστορικά και Λαογραφικά στοιχεία»

Γράφει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ,Τ. Βουλευτής

Αυτές τις μέρες (1η Αυγούστου 2021) εκυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του συμπατριώτη μας ΓΙΩΡΓΟΥ Μ. ΚΩΤΣΗ, με τίτλο: «ΦΙΛΙΑΤΕΣ, Ιστορικά και Λαογραφικά στοιχεία». Πρόκειται για ένα βιβλίο 304 σελίδων, διαστάσεων 24×17 διανθισμένο με εκατοντάδες φωτογραφίες, πολλές των οποίων δημοσιεύονται για πρώτη φορά. 

Η καλαίσθητη αυτή έκδοση προϊδεάζει ευχάριστα, αφού το εξώφυλλο παρουσιάζει μια πανοραματική φωτογραφία της πόλης των Φιλιατών με τον τίτλο του βιβλίου και το όνομα του Συγγραφέα, που επιμένει παραδοσιακά, να γράφει το όνομα του στην «Γενική» και όχι, όπως καθιερώθηκε τα τελευταία χρόνια να αναγράφεται το όνομα του συγγραφέα στην «ονομαστική».

Σε τέσσερα Κεφάλαια χωρίζει το Βιβλίο του ο Συγγραφέας κ. Γ. Μ. ΚΩΤΣΗΣ και τα τιτλοφορεί ως ακολούθως:

1ο κεφάλαιο: Αρχαία και Βυζαντινά χρόνια, σελίδες 20

2ο κεφάλαιο: Οθωμανοκρατία, σελίδες 69 

3ο κεφάλαιο: Από την απελευθέρωση ως το 1950, σελίδες 95

4ο κεφάλαιο: Νεώτερα χρόνια, σελίδες 117

… Και από τον αριθμό των σελίδων διαφαίνεται ότι ο συγγραφέας «ρίχνει» το βάρος στο 3^ο και 4^ο  κεφάλαιο.

Δεν είναι εύκολη υπόθεση να επιχειρεί κανείς να παρουσιάσει την Τοπική Ιστορία αρχίζοντας από το μακρινό παρελθόν με το βάρος αιώνων, που, «τύχη  αγαθή», ξεπερνούν τουλάχιστον τους 25 και να φθάνει στο Σήμερα!

Δεν είναι εύκολη υπόθεση να καταγράφει κάποιος με ενάργεια τους ρυθμούς της καρδιάς ενός Λαού, που εγνώρισε χαρές, λύπες, ενθουσιασμούς, συμφορές, επιτυχίες, αντιξοότητες, δόξες, νίκες, ήττες, ταπεινώσεις, προόδους, καταστροφές και σαν τον Kipling να λέει» Αν, αν, αν μπορείς να κρατιέσαι νηφάλιος όταν βλέπεις το έργο σου συντρίμμια και να αρχίζεις ξανά και ξανά να το κτίζεις με φθαρμένα εργαλεία! 

Δεν είναι εύκολη υπόθεση να μπορεί κανείς να διακρίνει τους ενάρετους από τους «μη», τους χρήσιμους από τους «μη», τους τοπολάτρες από τους ευκαιριακούς επισκέπτες του τόπου μας! 

Δεν είναι εύκολη υπόθεση να μπορεί κάποιος να τοποθετήσει το «εγώ» του και τις ιδεολογίες του πίσω από την αλήθεια και να αφήνει εγκέφαλο και καρδιά να λειτουργούν με σεβασμό στην δίκαια κρίση. 

Δεν είναι εύκολη υπόθεση να τολμά κανείς να διακηρύττει προς κάθε κατεύθυνση ότι το πραγματικό ύψος του καθενός μετριέται το μεσημέρι κάτω από τον Ήλιο και όχι τα μεσάνυχτα κάτω από το φως του φεγγαριού! 

Διαβάζοντας το νέο βιβλίο του Συμπατριώτη μας (Τσαμαντο – Πλαίσιου) Γιώργου Μ. Κώτση διαπίστωσα ότι κατάφερε- μπόρεσε – να υπερπηδήσει ακίνδυνα το ανωτέρω επικίνδυνο ναρκοπέδιο και να παρουσιάσει τους «Φιλιάτες» του με τέτοιο τρόπο, που δικαιωματικά θα αποτελεί στο μέλλον Σημείο αποκλειστικής(;) αναφοράς.

… Και επέτυχε τ’ ανωτέρω ο Συγγραφέας ΓΙΩΡΓΟΣ Μ. ΚΩΤΣΗΣ με κοπιαστική προσπάθεια πολλών ετών, με μεθοδικότητα και χωρίς, στιγμή να παρεκκλίνει από τον στόχο του. Η όλη προσπάθεια στηρίχθηκε στην σοβαρή έρευνα κάθε «πηγής» με αψεγάδιαστη αξιολόγηση και αντικειμενική  τεκμηρίωση.

Ο κ. ΓΙΩΡΓΟΣ Μ. ΚΩΤΣΗΣ σεβάστηκε, ως ιερά, τα διάφορα κείμενα, που αναφέρονται από αιώνων στους ΦΙΛΙΑΤΕΣ. Ούτε αφαίρεσε ούτε πρόσθεσε τίποτα. Παρέθεσε αυτά, ασχολίαστα, και τα άφησε να μιλήσουν μόνα τους από τα βάθη των χρόνων με πρωταγωνιστές Ιστορικούς, Ερευνητές, Επισκέπτες, Δημοσιογράφους, Συγγραφείς και κάθε εκφραστή της αλήθειας για τους Φιλιάτες.

Μπορώ να ισχυρισθώ, χωρίς να αποκλείω νέα ευρήματα από την αρχαιολογική Σκαπάνη, ότι όποια άλλη προσπάθεια για «ανακάλυψη» περισσότερων τεκμηρίων δεν έχει δυνατότητες άλλων «αλιευμάτων»! Πέρασε σαρωτικά η «Μηχανότρατα» του ΓΙΩΡΓΟΥ Μ. ΚΩΣΤΗ χωρίς να σπάσουν τα δυνατά δίχτυα της και η πλούσια «ψαριά» παραδόθηκε σ΄αυτόν ως ανταμοιβή μιας σοβαρής, ευσυνείδητης και κοπιαστικής εργασίας. 

Όταν ολοκλήρωσα την πρώτη – γιατί ακολούθησε και δεύτερη και τρίτη –  ανάγνωση του βιβλίου του Γ. Μ. Κώτση σκέφθηκα ότι ο συγχωριανός μου, που κατά δήλωση του δεν με εψήφισε ποτέ, με έκανε να χορτάσω Φιλιάτες και Φιλιαταίους, καθ΄ όσον μου έφερε στη μνήμη τόπους που περπάτησα χιλιάδες φορές και χιλιάδες ανθρώπους, που γνώρισα και με τιμή και ευγνωμοσύνη τους ενθυμούμαι. Θέλω να πιστεύω ότι όμοια θα είναι τα συναισθήματα κάθε Φιλιαταίου, όπου Γης. 

Για την συγγραφή αυτού του θαυμάσιου βιβλίου ο κ. ΓΙΩΡΓΟΣ Μ. ΚΩΤΣΗΣ, ελειτούργησε ως Δημοσιογράφος, ως Ρεπόρτερ, ως ερευνητής. Ό,τι υπέπιπτε στην αντίληψη του, επί χρόνια, το κατέγραφε και το «αποθήκευε» για την ώρα που θα ξεκινούσε για το μεγάλο του ταξίδι προς τους «Φιλιάτες, Ιστορικά και Λαογραφικά στοιχεία».

Ο Συγγραφέας σαν παιδί του Τσαμαντιώτη κοινωνικού αγωνιστή Μ. Κώτση και της Πλαισιώτισσας Χρυσάνθης Αγγελοπούλου, γνήσιας απογόνου του «Κηβδιλοποιού Κονταξή»  που σώθηκε από την αγχόνη του Αλή Πασά με αντάλλαγμα την «αρπαγή» της μετέπειτα ΚΥΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ – ΕΥΕΡΓΕΤΙΔΑΣ του έθνους μας – είναι φυσικό, να είναι «κράμμα» της Τσαμαντιώτικης ντομπροσύνης και της ήπιας, ήρεμης Πλαισιβιτσιώτικη ευγένειας.

Γι αυτό ενώ βάζει το δάχτυλο στον τύπο των ηλων δεν αποφασίζει να μιλήσει για αυτούς που «τσοκάνισαν» τα καρφιά, ως αναφορά αυτούς, που οδήγησαν στο ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΚΛΩΣΤΗΡΙΩΝ και οδήγησαν το Φιλιάτι στην σημερινή παρακμή. 

Βέβαια κατέγραψε ένα από τα πολλά ανόητα και ευτράπελα επιχειρήματα των «ιδιοτελών» και των «τσιρακίων» τους ότι ο «Μέτος» θα άνοιγε σήραγγα για να μπαινοβγαίνει στην Αλβανία αυτός και οι δικοί του και θα φέρει ξανά τους φυγάδες Μουσουλμανοτσάμηδες! Αποψή μου είναι ότι θα έπρεπε να καταγραφεί, για την ιστορία τουλάχιστον, η «αρχηγική» ομάδα των «ιδιοτελών», που στην καταστροφική τους προσπάθεια σπίλωσαν τιμές και υπολήψεις ανθρώπων και τους έριξαν τόνους λάσπης. Και ήταν οι αποδέκτες της «λάσπης» κυρίως οι ακόλουθοι: 

1. Ο αείμνηστος Χρήστος Παπασταύρου, που επιμελήθηκε, νομικά την ίδρυση της Εταιρείας «ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΦΙΛΙΑΤΩΝ».
2. Ο αείμνηστος Νίκος Αθανασίου, που με στοιχεία του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως απέδειξε την Ελληνοπρεπή στάση της οικογένειας Σαίπ Λάγια (πατρός του Μέτο Λάγια).
3. Ο αείμνηστος Σπύρος (Πίπης)  Φραγκίσκος, που χρησιμοποίησε την παιδική φιλία με τον Μέτο Λάγια για να φέρει τον επενδυτή στους Φιλιάτες. 
4. Η ταπεινότητα μου, που εχρησιμοποίησε την όποια δύναμη διέθετε, ως εκλεγμένος με τις τότε «διαδικασίες» Περιφερειακός Σύμβουλος Ηπείρου και εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας του Περιφερειακού  Συμβουλίου του Υφυπουργείου Ηπείρου.

… Στην αναίσχυντη λασπολογία οι δύο πρώτοι αντέδρασαν με αξιοπρεπή περιφρόνηση, οι δε τρίτος και τέταρτος, με την επάνοδο της Δημοκρατίας, εχρησιμοποίησαν την Λαϊκή Ετυμηγορία. Ο Σπύρος (Πίπης) Φραγκίσκος εξελέγη πανηγυρικά Δήμαρχος Φιλιατών και ο Ηλίας Βεζδρεβάνης εξελέγη ΕΞΗ (6) φορές Βουλευτής. 

Για την ιστορία καταγράφονται ολίγες από τις «λάσπες» των «ιδιοτελών» για Φραγκίσκο και Βεζδρεβάνη. Είναι οι ακόλουθες:  

1. Παρέθεσαν «Λουκούλειο» γεύμα στον Αγά (Μέτο Λάγια) στην Σαγιάδα με χρήματα του Δήμου». Ναι το γεύμα ήταν τρείς μικροί κέφαλοι Σαγιάδας, ένα πιάτο αγριόχορτα και τρία ποτήρια κρασί, που επλήρωσε από το πορτοφόλι του ο Σπύρος (Πίπης) Φραγκίσκος στο ταβερνάκι του Δημ. Μάστορα.
2. Εχάρισαν εκατό (100)  στρέμματα γης, την «Νεφραμιά, των Φιλιατών». Ναι, με δημοπρασία τα «ΚΛΩΣΤΉΡΙΑ ΦΙΛΙΑΤΩΝ» αγόρασαν  42 στρέμματα στου «Τάκα», εκεί που έριχνε τα σκουπίδια ο Δήμος Φιλιατών, που δεν ενδιαφέρθηκε κανείς να συμμετάσχει στην Δημοπρασία. (Ευρισκόμενος στο καφενείο του Χρήστου Πατσιούρα – αστειευόμενος – ο εργολάβος Χαρ. Τόλης, είπε ότι θα ελάμβανε μέρος στην Δημοπρασία, αλλά δεν έλαβε μέρος)  
3. Ανάγκασαν (οι Φραγκίσκος – Βεζδρεβάνης) τους στρατιώτες του φυλακίου της Γέφυρας Βρυσέλλας να παρουσιάσουν όπλα στον Αγά (Μέτο Λάγια). Η αλήθεια είναι η ακόλουθη: Στην προσπάθεια του ο αείμνηστος ΣΠΥΡΟΣ (Πίπης) ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ να ενθαρρύνει και να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στον Υποψήφιο Επενδυτή Μετο Λάγια, παρακάλεσε τις «Αρχές» να τον υποδεχθούν στην (τότε) Γέφυρα της Βρυσέλλας. Οι «αρχές» συμφώνησαν και παρευρέθησαν οι εξής:  Νικ. Ηλιόπουλος Νομάρχης, Ελ. Τσιμπίδης, Δ/της  628 Τ.Π., Κ. Δράκος,  Δ/της Εθνοφυλακής Φιλιατών, Στ. Βούλγαρης, Δ/της Εθνοφυλακής Ηγουμενίτσας – Πραμυθιάς, οι Δήμαρχοι Ηγουμενίτσας, Παραμυθιάς, Φιλιατών και ο γράφων. Μετά το «καλωσόρισμα» οι στρατιωτικοί, που είχαν αφήσει τα αυτοκίνητα κοντά στο σπίτι του Ι. Ρούσση επέρασαν μπροστά από τους στρατιώτες του φυλακίου που τιμητικά παρουσίασαν όπλα σ’ αυτούς και φυσικά κατέβασαν τα όπλα «παραπόδα» όταν περάσαμε όλοι οι άλλοι. 

… Και άλλες λάσπες βγαλμένες από αχαρακτήριστες καρδιές!

… Ας μην χύνουν «Κροκοδείλια» δάκρυα τα ελάχιστα υπολείμματα των «ιδιοτελών» για την κατάντια και την παρακμή του σημερινού Φιλιατιού. 

Προσωπικά τους έχω συγχωρέσει όλους και  βρήκα από τον Τριαδικό Θεό με την βοήθεια του Κάτω Ξεχωρίτη εξομολόγου μου Ιερέως (και αργότερα) Αρχιμανδρίτη, αειμνήστου ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΠΠΑ (μαθητή στην ραπτική του παππού μου και φίλου του πατέρα μου) την δύναμη να ξεπεράσω τα ψυχικά τραύματα.

Δεν λησμόνησα όμως ποτέ ότι υπήρξαν άνθρωποι τόσο ανόητοι, τόσο ιδιοτελείς, που ενδιαφερόταν μόνο για τα δικά τους συμφέροντα και αδιαφορούσαν για τα συμφέροντα του τόπου. 

… Και μάλιστα, όλα αυτά, ενώ ήμουν μόνο 31 ετών, τότε, που οι συνομήλικοι έπαιζαν ποδόσφαιρο, χόρευαν στα πανηγύρια, διασκέδασαν, χαιρόταν την ζωή και εγώ  έτρεχα από χωριό σε χωριό για να επισημάνω προβλήματα του τόπου μας και να τα προβάλλω στην εφημερίδα μου «ΕΘΝΙΚΑ ΝΕΑ».  

Εθεώρησα απαραίτητο να κάνω αυτές τις αναφορές, που κρίνω ότι προσθέτουν μια μικρή και χρήσιμη παρένθεση στο σπάνιο πόνημα του ΓΙΩΡΓΟΥ Μ. ΚΩΤΣΗ, που αγγίζει σαφώς το θέμα, αλλά με ήπια Πλαισιωβιτσιώτικη ευγένεια, που έζησε τα γεγονότα, ως πολύ νέος, εικοσάρης γαρ!

Κλείνοντας  αυτό το βιβλιοκριτικό σημείωμα εκφράζω μέσα από τα μύχια της καρδιάς μου τα ολόθερμα συγχαρητήρια μου για το θαυμάσιο πόνημα, που χαρακτηρίζει τον ΓΙΩΡΓΟ Μ. ΚΩΤΣΗ ως ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΤΩΝ ΦΙΛΙΑΤΩΝ, όπως ο Ν. Νίτσος, Συγγραφέας του Τσαμαντά, όπως ο Γάκης Βουτσής του Φοινικίου, ο Γ. Κούνδουρος της Πόβλας, ο Βασίλης Τσομπόκης της Γλούστας , ο Απόστολος Ζέρβας της Αράχωβας, ο Βαγγέλης Μάστορας της Σαγιάδας, ο Αντώνης Βενέτης του Λια, ο Παπά – Γιώργης Τζώρτζης της Ραβενής, ο Δημήτρης Σαφίκος της Λίστας, ο Δημήτρης Δρίζης του Πλαισίου κλπ.   

Καλό ταξίδι στο βιβλίο σου φίλτατε Γιώργο.

Ηλίας Βεζδρεβάνης

Υ.Γ.

Όταν ο μετέπειτα  ιδρυτής των «ΚΛΩΣΤΗΡΙΩΝ ΦΙΛΙΑΤΏΝ » Μετ. Σαϊπ Λάγιας συναντήθηκε για πρώτη φορά, με τον συμμαθητή και φίλο του Σπύρο (Πίπη) Φραγκίσκο, τότε Δήμαρχο Φιλιατών, του εζήτησε, κατά σύσταση του Χρ. Παπασταύρου, στην επόμενη αφιξή του να συναντηθεί και μαζί μου. 

Ο φίλτατος Σπύρος (Πίπης) Φραγκίσκος, μου εγνωστοποίησε αυτή την επιθυμία με τη φράση: » ο Μουσουλμανοτσάμης επιχειρηματίας κ. Μέτος Λάγια» θέλει όταν ξαναέρθει στο Φιλιάτι να συναντηθεί μαζί σου».

Στο άκουσμα της λέξης » Μουσουλμανοτσάμης», » εγύρισα» το χρονόμετρο στο 1944, όταν παιδάκι των 4 ετών έβλεπα από του «Νάτση» να καίιγεται το » Βεζδρεβαναίικο διώροφο σπίτι (12×16) του παππού μου Χρήστου Βεζδρεβάνη και του αδελφού του ΚΥΡΙΤΣΗ ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗ από τους Μουσουλμανοτσάμηδες.

Απάντησα στον αγαπητό μου φίλο Σπύρο (Πίπη) Φραγκίσκο ότι αυτό μου ήταν αδύνατο να το πράξω. Επέμεινε ο Πίπης και εζήτησα κάποιο χρόνο για να σκεφθώ το θέμα. 

Ήμουν 31 ετών και είχα ανάγκη από συμβουλές. Γι’ αυτό επήγα στην Αθήνα, όπου: 

1. Επισκέφτηκα τον ΣΤΡΑΤΗ ΑΘΑΝΑΣΑΚΟ στο Παγκράτι, Β. Λάσκου 20, που με είχε στεφανώσει και μου είχε βαπτίσει τον Κωστή μου. Ήμουν δε πολιτικός υποστηρικτής του από το 1960 έως και το 1974. Στην ερώτηση μου τη γνώμη έχει για τον Μέτο Λάγια απάντησε: «Μακριά από αυτόν» με αρκετούς χαρακτηρισμούς. 
2. Επισκέφτηκα τον Χρήστο Παπασταύρου, Θεμιστοκλέους 1 και στο ίδιο ερώτημα απάντησε: «Βοηθησέ τον να σωθεί ο τόπος» .
3. Επισκέφθηκα τον Ν. Αθανασίου στην οδό Αραχώβης 9, στα Εξάρχεια, και στο ίδιο ερώτημα μου είπε: «Έχω προσωπική αντίληψη από την εποχή που ήμουν Υπουργός Δημοσίας Τάξεως. Η οικογένεια Σαϊπ Λάγια είχε ελληνοπρεπή στάση, ο δε Μέτο Λάγια κατά την κατοχή ευρισκόταν στην Αθήνα και είχε ενταχθεί στην Αντιστασιακή Οργάνωση «ΟΜΗΡΟΣ», Αρχηγός της οποίας ήταν ο μετέπειτα Πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος.  Ύστερα τον πήραν οι μυστικές υπηρεσίες των Άγγλων που τον παρέδωσαν αργότερα στην SIA, που για κάποιο διάστημα τον είχε εκπρόσωπο της στο Μαρόκο. Όταν όμως τον μετέθεσαν στο Βιετνάμ, ο Μέτο Λάγια αρνήθηκε να πάει, παραιτήθηκε και άρχισε να ασχολείται με επιχειρήσεις ( Ταγάρια στην αρχή, Πολύτιμους Λίθους και αργότερα με τον Εφοπλισμό). Είναι ένας επιχειρηματίας, που αν μπορέσετε να τον πείσετε να έρθει στο Φιλιάτι θα ωφεληθεί ο τόπος.» Η οικογένεια του δεν καταγγέλθηκε από Κανένα. Το Δικαστήριο Δοσιλόγων δεν ασχολήθηκε με αυτήν την Οικογένεια και η περιουσία της δεν εδημεύθη. 
4. Εζήτησα τον αείμνηστο Φώτη Πιτούλη αλλά απουσίαζε.
5. Συνάντησα τον αείμνηστο Αχιλλέα Πιτούλη στην Ηγουμενίτσα, που στο ερώτημά μου για το ποιόν της οικογένειας Σαίπ Λάγια, μου είπε: » Εμάς τους Πιτουλάιους μας χωρίζει αίμα με τους Μουσουλμανοτσάμηδες, αλλά αυτή η οικογένεια ήταν φιλελληνική και ζούσε με τους Φοινικιώτες αδελφικά»

Ύστερα από αυτά εδέχθηκα να συναντηθώ με τον Μέτο Λάγια και με ΑΡΧΗΓΟ τον Σπύρο (Πίπη) Φραγκίσκο εφθάσαμε στην ολοκλήρωση του ονείρου και 446 εργαζόμενοι έβρισκαν καθημερινό μεροκάματο με ότι, αυτό εσήμαινε για τους Φιλιάτες! 

…Αυτά για να μαθαίνουν οι νεώτεροι, διότι οι παλαιοί τα …ξέρουν!

Η.Κ.Β.   

Σ.ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΝΕΑ ΤΩΝ ΦΙΛΙΑΤΩΝ:

Συγχαρητήρια στον αγαπητό κ. Ηλία Βεσδρεβάνη τ.Βουλευτή και δημοσιογράφο, για την εμπεριστατωμένη και κοπιώδη βιβλιοκρισία του πονήματός μου. Οι αναφορές του για το εργοστάσιο του Μέτο Λάγια, συμπληρώνουν ένα κενό της νεώτερης ιστορίας των Φιλιατών- ένα μεγάλο ευχαριστώ!

Καλό και το Φιλιατιώτικο παζάρι…το χτεσινό…(10/2013)

Θεατρική παράσταση στα Γίτανα, μετά απο 2181 χρόνια… (7/2014)

Η παρουσίαση του βιβλίου ¨Φιλιάτες- ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία¨ μέσα απο τα βίντεο του Γρηγόρη Ζαφείρη- ¨Ολο Δυτικά¨

εισαγωγή της συντονίστριας Λιάνας Σπανοπούλου και χαιρετισμοί

https://fb.watch/7FI0nDtHHB/

χαιρετισμός του κ. Θωμά Πιτούλη- αντιπεριφερειάρχη Θεσπρωτίας

https://fb.watch/7Fv1jBh0Hg/

χαιρετισμός του κ. Μάκη Κιάμου- πρόεδρου της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος

https://fb.watch/7FuRgcnZih/

χαιρετισμός του κ. Αλέξανδρου Τσέκα- προέδρου της ομοσπονδίας Μουργκάνας

https://fb.watch/7Fv3EjlFhd/

χαιρετισμός του κ. Βασίλειου Δάλλα

https://fb.watch/7Fv5cGenD3/

χαιρετισμός του κ. Δημήτρη Τζαναβάρα- επιχειρηματία και π.αντιδήμαρχου Κορίνθου

https://fb.watch/7FutmRFth-/

παρουσίαση του βιβλίου απο τον κ. Θωμά Σόρογκα- φιλόλογο

https://fb.watch/7FuubJRu_w/

χαιρετισμός κι ευχαριστίες του κ. Γιώργου Κώτση

https://fb.watch/7FuuCspJNp/

Σε λίγα χρόνια ο άνθρωπος θα είναι είδος υπό εξαφάνιση στην πρώην Επαρχία Φιλιατών…

Του Πέτρου Μίντζα

Είναι κοινή διαπίστωση ότι, τα Φιλιατοχώρια με τους λιγοστούς υπερήλικους κατοίκους, τα οποία είναι κοινωνικά φυλάκια, αποκτούν ζωή για 10 έως 15 ημέρες τον Αύγουστος, αφού τα επισκέπτονται οι άνθρωποι της διασποράς που ζουν ανά την Ελλάδα και σε χώρες του εξωτερικού.

Τους υπόλοιπους μήνες όπως λένε οι ντόπιοι «καταπίνουμε τη χαρά µας και ζούμε παρέα µε τις όµορφες αναµνήσεις του καλοκαιριού, κάνοντας υπομονή ώσπου να περάσει ο δύσκολος χειμώνας και να ξανάρθει το Καλοκαίρι».

Τα χτυπήματα που δέχτηκε η ακριτική κωμόπολη των Φιλιατών, είναι πολύ σκληρά και απανωτά.

Το κλείσιμο του μοναδικού εργοστασίου, οι καταργήσεις βασικών υπηρεσιών και η πλήρης αδιαφορία που δυστυχώς επιδεικνύει η πολιτεία, αναγκάζει και τους τελευταίους εναποµείναντες υπερήλικες κατοίκους της πρώην Επαρχίας Φιλιατών, να τα εγκαταλείψουν και να ακολουθήσουν τα παιδιά τους στα μεγάλα αστικά κέντρα, εγκαταλείποντας οριστικά τα σπίτια τους στα χωριά.

Η έλλειψη βασικών κοινωνικών και τεχνολογικών υποδομών, έχουν ως συνέπεια την οριστική απαξίωση των φρουρών της γενέθλιας γης των προγόνων μας, που ζουν ακόμα σ’αυτή την παραμελημένη και εθνικά ευαίσθητη περιοχή.

Σαν να µην έφταναν όλα αυτά, θέλουν οι αθεόφοβοι να κλείσουν και το τελευταίο τραπεζικό υποκατάστημα της Εθνικής και οι συνταξιούχοι θα είναι αναγκασμένοι να πηγαίνουν στην Ηγουμενίτσα να στήνονται στις ουρές για να εισπράξουν την πενιχρή σύνταξή τους.

Ενώ τα οξυμένα προβλήματα στην άγονη και περιθωριοποιημένη πρώην Επαρχία Φιλιατών συνεχώς διογκώνονται, δυστυχώς, κανείς αρμόδιος δεν συγκινείται!

Για να επιβιώσουν τα ιστορικά χωριά μας που τα έστησαν και τα κράτησαν με χίλιους μύριους κόπους ζωντανά οι πρόγονοί μας, χρειάζονται ανθρώπους και για να επιστρέψει όμως ο κόσμος, πρέπει κάποιοι να  αγωνιστούν, να διεκδικήσουν, να απαιτήσουν για να βελτιωθούν οι κοινωνικές – τεχνικές υποδομές και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. 

Επισημαίνω για πολλοστή φορά ότι, εκτός από τους κυβερνώντες, τη Δημοτική και Περιφερειακή Αρχή, οι ευθύνες βαραίνουν και τους φορείς (Αδελφότητες, Ομοσπονδίες, τοπικοί Σύλλογοι), οι οποίοι οφείλουν να αναδείξουν τα προβλήματα του τόπου μας, να αντιδράσουν οργανωμένα και να ασκήσουν αφόρητη πίεση για να ενσκήψουν οι αρμόδιοι την ύστατη στιγμή πάνω στα προβλήματα που ταλαιπωρούν τους λίγους εναπομείναντες κατοίκους των χωριών της πρώην Επαρχίας Φιλιατών.  Ας το καταλάβουν επιτέλους, μόνο με δυναμικές ενέργειες υπάρχει ελπίδα να σωθεί ο τόπος μας.

Πρέπει άπαντες να συνειδητοποιήσουμε ότι, αυτό που προέχει είναι να κρατήσουμε τα χωριά μας ζωντανά . Και για επιτευχθεί αυτός ο στόχος, θα πρέπει πάση θυσία να κρατήσουμε τους λίγους εναπομείναντες ανθρώπους στον τόπο τους και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις να επιστρέψουν και άλλοι. 

Κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι αναγκαίο όσο ποτέ άλλοτε να δημιουργηθεί στον πονεμένο τόπο μας, κάτι καινούργιο, για να αναπτερωθεί λιγάκι το ηθικό μας, αλλά και οι ελπίδες μας.

Κάτι που θα ταράξει έστω και για λίγο τα λιμνάζοντα πολιτικά νερά. 

Και το κυριότερο, να αλλάξουν οι Δημότες νοοτροπία και να μην ψηφίζουν τον οποιοδήποτε υποψήφιο για ένα χαρτί μακαρόνια!

Είναι θλιβερό να βλέπει κανείς τον τόπο του να ρημάζει σε χέρια ανθρώπων που δεν τον νοιάζονται.
Θεωρείται βέβαιο, πως αν συνεχιστεί αυτή η δραματική κατάσταση, σε λίγα χρόνια, στο Φιλιάτι και στα χωριά του, ο άνθρωπος θα είναι είδος υπό εξαφάνιση.  

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία  Πέτρος Μίντζας

Από όλη τη Μουργκάνα μαζευτήκαν στην Κωστάνα (2013)