ΝΕΑ των ΦΙΛΙΑΤΩΝ

Ολοι θυμόμαστε τους νεκρούς της Marfin και καλά κάνουμε. Τους θυμήθηκε μέχρι και ο κ. Γιώργος Κυρίτσης, ο οποίος απολογήθηκε μετά τον σάλο που προκάλεσαν οι δηλώσεις του ότι «τα τελευταία 30 χρόνια δεν θυμάμαι κανείς να έχει σκοτωθεί από μολότοφ ή κάτι αντίστοιχο» (ΕΡΤ, 13.3.2019). Εξανέστησαν ακόμη και οι σύντροφοί του, και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ότι «ήταν λανθασμένη η δήλωσή μου. Ο λόγος είναι ότι το έγκλημα της Marfin κατέχει από μόνο του μια ξεχωριστή θέση στη συλλογική συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας. Το έγκλημα της Marfin δεν είχε προηγούμενο κι ευτυχώς έκτοτε δεν καταγράφηκε άλλο όμοιο ή αντίστοιχό του» («Εθνος» 14.3.2019).

Δεν είχε προηγούμενο το έγκλημα της Marfin; Σοβαρά; Και οι τέσσερις νεκροί στον αντίστοιχο εμπρησμό της «Κ. Μαρούσης» το 1991 τι ήταν; «Πέθαναν από βραχυκύκλωμα», που θα έλεγε και η Ν.Δ.;

Να θυμίσουμε το περιστατικό. Μετά τη δολοφονία του καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα στην Πάτρα, από ομάδες κρούσης της ΟΝΝΕΔ, ξέσπασαν εκτεταμένες ταραχές στην Αθήνα. Στις 10 Ιανουαρίου κορυφώθηκαν με οδοφράγματα σε όλους τους κεντρικούς δρόμους· Πανεπιστημίου, Αθηνάς, Πειραιώς, 3ης Σεπτεμβρίου. Οι εξεγερμένοι κατέστρεψαν τα γραφεία της Ν.Δ. στη Χαλκοκονδύλη, ξυλοκόπησαν έναν δημοσιογράφο ιδιωτικού καναλιού, ενώ οι μολότοφ και τα δακρυγόνα έπεφταν βροχή.

Το πρίσμα και το σύνθημα

Ποτέ δεν μάθαμε πώς ξέσπασε η πυρκαγιά στο βιβλιοπωλείο «Λιβάς», δίπλα στο κατάστημα ρούχων «Κ. Μαρούσης», και μετά επεκτάθηκε σε ολόκληρο το κτίριο. Δεν μίλησαν μάρτυρες, όπως έγινε στην υπόθεση Marfin. Το πόρισμα της ΕΛ.ΑΣ. κατέληξε ότι ήταν «εμπρησμός των αναρχικών» και οι «συλλογικότητες» (συνεπικουρούμενες από την «Πρόοδο») έριξαν το φταίξιμο στους «μπάτσους». «Κ. Μαρούση και Πρυτανεία, τις φωτιές τις βάζει η αστυνομία» ήταν το σύνθημα της εποχής. Η «Πρυτανεία» αναφέρεται επειδή στις ταραχές του Οκτωβρίου του 1991 καταστράφηκε ολοσχερώς η πρυτανεία του ΕΜΠ στο ιστορικό κτίριο της οδού Στουρνάρη. Αυτό χρησιμοποιούν ακόμη διάφορα καλόπαιδα ως ορμητήριο για να καίνε κάθε Σαββατοκύριακο την περιοχή.

«Αν ένα ψέμα επαναληφθεί πολλές φορές, γίνεται αλήθεια», είχε πει ο Γκέμπελς. Ο αφορισμός αυτός προϋποθέτει την αποσιώπηση της αλήθειας, η μόνη που μπορεί να αντιπαρατεθεί στο ψέμα. Η αλήθεια είναι πως το βιβλίο είναι άτιμο πράγμα. Δεν παίρνει εύκολα φωτιά από τα δακρυγόνα. Χρειάζεται να περιλουστεί με εύφλεκτο υλικό, όπως αυτό που εμπεριέχουν οι μολότοφ. Και η φωτιά που σκότωσε τους τέσσερις ξεκίνησε από το βιβλιοπωλείο και μετά επεκτάθηκε στο κτίριο.

Βεβαίως, εκείνη την εποχή η «αντίσταση» ήταν εξ ορισμού «αγαθή» και επομένως δεν μπορεί να έκανε ένα τέτοιο έγκλημα, σε αντίθεση με την «καταστολή» που σκότωνε αβέρτα αθώους. Αργότερα, όπως διαβάζουμε στον δικτυακό τόπο Indymedia, ανασύρθηκε η θεωρία της προβοκάτσιας. Οπως γράφει ο ψευδώνυμος Ναστρεντίν: «Συμμετείχα κι εγώ σε εκτεταμένα επεισόδια που γινόντουσαν στην Αθήνα εκείνη την εποχή (…) Πιστεύω ότι τότε ο κοινωνικός πόλεμος είχε οξυνθεί τόσο πολύ, ώστε το κράτος με τους εγκάθετους του στον χώρο των αναρχικών φρόντισε να παρασύρει το κίνημα αντίστασης στην καταστροφή, οργανώνοντας τρομοκρατικές πράξεις, όπως ο εμπρησμός του κτιρίου της πρυτανείας του Πολυτεχνείου και ο εμπρησμός του κτιρίου των καταστημάτων Κάπα-Μαρούσης, που είχε αποτέλεσμα τον φρικτό θάνατο τεσσάρων ανθρώπων» (10.1.2003).

Το θέμα όμως είναι ότι τρεις άνθρωποι –οι Περικλής Ρεπάτης (32 χρόνων), Μανώλης Κοντόπουλος (57 χρόνων), Ιωάννης Νεμετζίδης (59 χρόνων)– πέθαναν από ασφυξία και ένας νέος απανθρακώθηκε χωρίς ποτέ να αναγνωριστεί. Οι τέσσερις αδικοχαμένοι ποτέ δεν δικαιώθηκαν και ούτε καν μνημονεύονται. «Δεν είχε προηγούμενο το έγκλημα της Marfin», που είπε και ο κ. Κυρίτσης.

Μελανές σελίδες

Η δολοφονία όμως της μνήμης έχει σοβαρότερες επιπτώσεις από τα «γλωσσικά ατοπήματα» των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, όσο φριχτά κι αν διατυπώνονται. Το τριπλό φονικό της Marfin δεν θα είχε γίνει, αν δεν απωθούσαμε από τη συλλογική μνήμη το τετραπλό φονικό της «Κ. Μαρούσης». Το πιθανότερο είναι πως αυτοί που έβαλαν φωτιά στην τράπεζα δεν ήθελαν να κάψουν ανθρώπους, αλλά το σύμβολο –τρομάρα τους!– του καπιταλισμού. Οταν τους φώναζαν ότι «υπάρχουν άνθρωποι μέσα», αδιαφόρησαν. «Γνώριζαν», από τη συλλογική εμπειρία, αυτό που «ήξερε» και ο κ. Κυρίτσης: «Κανείς δεν έχει σκοτωθεί από μολότοφ ή κάτι αντίστοιχο». Υπήρχε και η πρόσφατη εμπειρία. Τον Δεκέμβριο του 2008 κάηκε το κέντρο της Αθήνας δίχως να σκοτωθεί κανείς. Μερικοί αστυνομικοί μόνο υπέστησαν σοβαρά εγκαύματα, αλλά αυτούς η «προοδευτική σκέψη» δεν τους λογίζει για ανθρώπους. «Μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι» είναι το σύνθημα και το κομματικό όργανο του ΣΥΡΙΖΑ τότε έγραφε: «Ω έλατο, ω έλατο τι ωραία που αρπάζεις / Στο Σύνταγμα, στο Σύνταγμα τι ωραία που αρπάζεις! / Μπάτσους γεμάτο στα κλαδιά / Και διμοιρίες στη σειρά / Ω έλατο, ω έλατο δε θα μου τη γλιτώσεις / Βρε θα σε κάψω μια βραδιά /Κι ας έχει μπάτσους στα κλαδιά» («Αυγή» 24.12.2008).

Ο Ισπανός φιλόσοφος George Santayana έχει γράψει ότι «αυτοί που δεν θυμούνται το παρελθόν είναι καταδικασμένοι να το επαναλαμβάνουν». Αυτό δεν αφορά μόνο τους εμπρησμούς κτιρίων, αλλά και άλλες μελανές σελίδες της Ιστορίας μας. Η δολοφονία της μνήμης για τον ελληνικό Εμφύλιο είχε ως αποτέλεσμα να εμφανιστούν συνθήματα στους δρόμους της Αθήνας, όπως το «Βάρκιζα τέλος» ή «Σ’ αυτά τα Δεκεμβριανά εμείς θα νικήσουμε». Ο πιο αιματηρός πόλεμος της σύγχρονης Ελλάδας θεοποιήθηκε ως «προδομένη επανάσταση» των καλών εναντίον του κακού, και αντί να τιμάται η σωφροσύνη του συμβιβασμού, γιορτάζεται η απαρχή του Εμφυλίου. Εκείνοι που έριξαν φως στα εγκλήματα που έκανε και η «άγια πλευρά» (π.χ., Νίκος Μαραντζίδης και Στάθης Καλύβας) υβρίστηκαν ως «αναθεωρητές». O συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός «ξέπλενε τους ταγματασφαλίτες», γιατί εκτός από τα «εγκλήματα των αντιδραστικών», περιέγραψε στο «Ορθοκωστά» (εκδ. Εστία) και για ένα από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που είχε το ΕΑΜ στην Αρκαδία.

Η δολοφονία της μνήμης είναι χρήσιμη πολιτικώς γιατί φτιάχνει «ηθικά πλεονεκτήματα». «Πρωτοφανείς» λένε στον ΣΥΡΙΖΑ είναι οι επιθέσεις κατά βουλευτών για το Μακεδονικό, αποσιωπώντας τις επιθέσεις στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ για το μνημόνιο στις οποίες συμμετείχαν και στελέχη του. Ομως είναι και επικίνδυνη, γιατί μετά τη μνήμη, δολοφονούνται κι άνθρωποι…