ΝΕΑ των ΦΙΛΙΑΤΩΝ

3.10   Οι Φιλιάτες στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο

  Μετά την άνοδο στην εξουσία του Χίτλερ, η Γερμανία εξοπλίζεται- θέλει να πάρει τη ρεβάνς από τις ήττες του Α΄ παγκόσμιου πόλεμου. Ο γερμανικός ναζισμός με σύνθημα το ζωτικό χώρο και την ανωτερότητα της φυλής ήθελε να υποτάξει την Ευρώπη και όχι μόνο. Στην ίδια κατεύθυνση και η φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι, η οποία μετά την υποδούλωση της Αιθιοπίας, το 1939 αποβίβασε δυνάμεις στην Αλβανία και χωρίς αντίσταση την προσάρτησε. Τα πρώτα σημάδια του πολέμου φάνηκαν νωρίς στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη περιοχή μας, αφού στόχος του Μουσολίνι ήταν η επίθεση και κατάληψη της Ελλάδας και βέβαια η επέκταση της κυριαρχίας του στην ανατολική Μεσόγειο και η δημιουργία της Μεγάλης Ιταλίας.

Την Αλβανία την μετάτρεψε σε προτεκτοράτο, υπόθαλπε τον εθνικισμό των Αλβανών και υπόσχονταν τη δημιουργία της Μεγάλης Αλβανίας με την προσάρτηση της Ηπείρου και του Κοσσόβου. Γι αυτό το σκοπό προώθησε δυνάμεις στα ελληνοαλβανικά σύνορα, κατασκεύασε δρόμους, μετάφερε πολεμικό υλικό και άρχισε τις προκλήσεις κατά της Ελλάδας δημιουργώντας συνοριακά επεισόδια. Προετοίμαζε το έδαφος εκμεταλλευόμενος την ύπαρξη στη Θεσπρωτία των αλβανοτσάμηδων. Στήριζε τις εθνικιστικές αλβανικές βλέψεις κατά της Ελλάδας, δέχονταν και υπέθαλπε κάθε εγκληματικό στοιχείο που είχε δοσοληψίες με την ελληνική δικαιοσύνη και δημιούργησε τσάμικο τάγμα που εισέβαλε μαζί με τους Ιταλούς στην περιοχή μας.

Το Φιλιάτι Θεσπρωτίας ήταν το θέατρο των ιταλικών προκλήσεων. 109Α

Παραμονές της επίθεσης τους Ιταλοί, Αλβανοί και Τσάμηδες, επινοούσαν καθημερινά άπειρες κατηγορίες, για δήθεν διάπραξη εγκλημάτων σε βάρος των μουσουλμάνων: Η εφημερίδα »Tomori» στα Τίρανα γράφει και το πρακτορείο Στέφανι στη Ρώμη μεταδίδει ανά ώρα: »Βάρβαροι Έλληνες εδολοφόνησαν εις τους Φιλιάτες Θεσπρωτίας, κατόπιν ενέδρας, τον δυστυχή νέο Σεφκέτ Οσμάν Τάκα. Ωσαύτως στις 17 παρελθόντος Ιουνίου ευρέθη μεταξύ Πόρτο Έντα και Κονισπόλεως, πλησίον των ελληνοαλβανικών συνόρων, ακέφαλον πτώμα. Αι έρευναι έδειξον ότι πρόκειται περί του εθνομάρτυρος  Νταούτ Χότζα, ηλικίας 50 ετών, δασοφύλακος, Αλβανού καταγόμενου εκ Τσαμουριάς, πρόσφυγος εν Αλβανία από 20 ετών. Η Βασιλική Ιταλική Πρεσβεία ζητεί όπως διαταχθεί η σύλληψις των Πίλιο Κότσο και Ηλία Φότο, ευρισκομένων επί ελληνικού εδάφους, λίαν πιθανώς εις Φιλιάτας. Και συνεχίζει: Η Ιταλία, η οποία έχει ενώσει το Στέμμα και τας τύχας της μετά του αλβανικού λαού, δεν θα επιτρέψη τοιαύτην συμπεριφοράν.  Η Ελλάς προκαλεί την ιταλικήν υπομονήν. Η Ελλάς , η οποία έχει »πωληθή» εις την Μεγάλην Βρεττανίαν και ανεφοδιάζει κρυφίως τα αγγλικά πολεμικά.

Το Αθηναϊκό Πρακτορείο διαψεύδει: 5/8/1940 (υπ’ αρ. 137 έγγραφο, σελ.109)

– Ο Σεφκέτ Οσμάν Τάκα, κάτοικος Φιλιατών αυτοκτόνησε την 23/4/ 1939. Έπασχε εκ κληρονομικής φρενοβλαβείας, πιστοποιηθεισών και της φρενοβλαβείας και της αυτοκτονίας από τας ενόρκους καταθέσεις ενώπιον της Χωροφυλακής, της χήρας του και των συγγενών του Ίσα Βελή Τάκα και Δερβίς Αλήτσου.
– O Nταούτ Χότζα είναι ληστής επικηρυχθείς προ εικοσαετίας υπό της ελληνικής κυβερνήσεως λόγω φόνων και άλλων εγκλημάτων διαπραχθέντων επί ελληνικού εδάφους. Οι φονείς του δεν είναι Έλληνες αλλά Αλβανοί.

 Απογραφή της 16/10/1940

Σε αυτή την απογραφή φαίνεται και ο πληθυσμός των μικτών χωριών, Φιλιάτι: 1.241 χριστιανοί και 841 μουσουλμάνοι, Βρυσέλλα: 12 χρ. και 616 μουσ., Ελαία: 31 χρ. και 258 μουσ., Σπάταρη: 43 χρ. και 401 μουσ., Κώτσικα: 591 μουσ., Λιόψη: 38 χρ. και 654 μουσ., Σκέφαρη: 102 χρ. και 447 μουσ., Ντόλιανη: 32 χρ. και 258 μουσ., Σκλιάβη: 59 χρ. και 179 μουσ., Σολοπιά: 25 χρ. και 264 μουσ., Παλαιοκκλήσι: 161 χρ. και 100 μουσ., Παλιοχώρι: 469 χρ. και 68 μουσ., Πηγαδούλια: 155 χρ. και 44 μουσ., Ριζό: 336 χρ. και 11 μουσ., Αετός: 45 χρ. και 371 μουσ., Αετός: 45 χρ. και 381 μουσ.