ΝΕΑ των ΦΙΛΙΑΤΩΝ

Για το σημαντικό αυτό θέμα υπάρχουν ενδιαφέροντα δημοσιεύματα στην εφημερίδα ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ προπολεμικά- από το 1931 και μετά.  Ο ιδρυτής και ιδιοκτήτης της εφημερίδας Γεώργιος Βουγίδης- πατριάρχης των Θεσπρωτών δημοσιογράφων είχε ανοίξει πόλεμο με τον Χρηστοβασίλη και την εφημερίδα του ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ των Ιωαννίνων, στην οποία ο Χριστοβασίλης είχε γράψει ¨αν γίνει αυτός ο δρόμος τότε το Φιλιάτι θα γίνει Κασαμπάς και τα Γιάννενα θα μείνουν χωριό¨. Δεν έχω δημοσιεύμετα της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ και τα δημοσιεύματα της ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ θέλουν επεξεργασία- αν βρω χρόνο και διάθεση κάτι θα κάνω…    

Η παρακάτω ιστορική φωτογραφία από την εφημερίδα ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ στο Σχολείο των Αγίων Πάντων το 1936 αφορά σύναξη κοινοτήτων των Φιλιατών για το σκοπό των δρόμων

Το παρακάτω ιστορικό δημοσίευμα είναι από την εφημερίδα ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ 12/3/1931

Από ανάρτηση: Ηπειρωτική Εταιρεία  

Α΄ μέρος

ΟΔΟΣ ΣΑΓΙΑΔΟΣ – ΦΙΛΙΑΤΩΝ – ΠΩΓΩΝΙΟΥ

Χμ . . . δύσκολα λιγάκι να γράψῃ κανεὶς γιὰ τὸ δρόμο αὐτὸν γιατὶ ἀναγκαστικὰ θὰ παρελάσουν ὁρισμένα ὀνόματα ποῦ θὰ ἐπαινεθοῦν ποῦ ἐνδιαφέρθησαν γι’ αύτὸν, ἤ θὰ κατηγορηθοῦν διότι εἶνε ἡ αἰτία τῆς ἀγανακτήσεως ποῦ κουφοβράζει στὰ στήθια των Πωγωνήσιων καὶ τῶν Τσάμηδων ποῦ μιὰ μέρα ἀργὰ ἤ γρήγορα θὰ ξεσπάσῃ μὲ ὅλην ἴσως τὴν ἀγριότητα!

Δὲν θἀρχίσω πρῶτα ἀπ’ αὐτὸ ἀλλὰ τὶ θὰ πῇ δρόμος Σαγιάδος – Φιλιατῶν – Πωγωνίου, γιὰ νὰ ἰδοῦν καὶ ὅσοι Ἠπειρῶται ἀκόμη διαννοούμενοι πού ἴσως νὰ μὴν καταπιάστηκαν μὲ τὸ συγκοινωνιακὸ τῆς Ἠπείρου, πόσο ἐξυπηρετεῖται καὶ θὰ εὐημερίσῃ ὡς ἐκ τούτου ἡ Ἤπειρος.

Γιὰ νὰ μὴν ποῦν πῶς δὲν τὰ βλέπω τὰ πράγματα καὶ ἀπὸ τὴ στρατιωτικὴ μεργιὰ θ’ ἀρχίσω, πῶς μὲ τὸ δρόμο αὐτὸ θὰ ἐξυπηρετηθοῦν τὰ ἑλληνοαλβανικὰ σύνορα, Καὶ γιὰ νὰ μὴν πελαγώσω λέγω πῶς ἀπὸ τὸ Πωγῶνι δηλαδὴ Κακαβιά – Καστάνιανη ὀροσειρὰ Τσαμαντᾶ Φατῆρι ἔως Κάτσικα Σαγιάδας ὅλη αὐτὴ ἡ γραμμὴ μὲ κανένα δρόμο ποὺ γίνεται δὲν ἐξυπηρετεῖται ἀλλὰ θὰ προμηθεύηται καὶ αὐτὰ τά τρόφημα καὶ πολεμικὸν ὑλικὸν ὅπως σήμερον μὲ τὰ ζῶα, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ φυλάκια Βοστίνης – Πωγωνίου ποῦ ἐξυπηρετoῦνται διὰ τῆς κοινοτικῆς ὁδοῦ Βοστίνης -Πωγωνίου ὅλη ἡ ἄλλη γραμμὴ εἶνε ἐκτὸς . . . πάσης συγκοινωνίας ! Τὴν στιμὴνποὺ ὁ Ἀχμὲτ Ζώγου παράλληλα τῶν φυλακίων ἔφτιαξε δημόσιο δρόμο ἔως τὴ Σωτήρα, ἔτσι ὁ δρόμος Σαγιάδος – Πωγωνίου κατ’ ἐξοχὴν στρατιωτικὸς θὰ εἶναι, καὶ τοῦτο διότι θὰ εἶναι παράλληλος τῶν φυλακίων, ὡς τουλάχιστον ἡ ἐπιστημονικὴ γνώμη τοῦ κ. Βάσκου μᾶς λέγει, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὸ Χάνη Δελβινάκι – Λάβδανην – Λίστα – Γαρδίκι -Λάκκα Τσαμαντᾶ – Φατῆρι θὰ ἑνώνηται μὲ τὸν Ἐθνικὀ δρόμο Σαγιάδος Φιλιατῶν -Παραμυθιάς – Μαργαριτίου κάτωθεν τῆς Φανερωμένης, Φιλιατῶν ὡς ὁ μηχανικὸς κ. Στέας μᾶς εἶπε θὰ διέλθη. Καὶ ἔτσι ὁ δρόμος αὐτὸς θ’ ἀπομακρύνεται ἀπὸ ὁρισμένα φυλάκια 1-2 ὥρας τοῦτο εἶνε καθαρῶς τεχνικοὶ λόγοι. Μὰ λοιπὸν ποῦ μονάχα ἄν τἄβλεπα “Στρατιωτικῶς” ἔπρεπε νὰ φωνάζαμε πῶς ὁ δρόμος αὐτὸς ἔπρεπε νὰ προηγηθῆ ὅλων τῶν ἄλλων, ὡς Ἐθνικὸς δρόμος!

Καὶ τώρα ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά ! Ἡμεῖς λέμε πῶς ὅσες ἐπαρχίες θὰ ἐξυπηρετήσῃ ὁ δρόμος Σαγιάδος – Φιλιατῶν – Πωγωνίου δὲ θὰ ἐξυπηρετήσουν ὅλοι οἱ ἄλλοι τῆς Ἠπείρου δρόμοι καὶ θὰ τὸ ἀποδείξωμε μὲ ἀριθμοὺς, ἡ Κόνιτσα βρείσκει θάλασσα μὲ 180 χιλιόμετρα ἐνῶ μὲ τόν δρόμο Σαγιάδος – Πωγωνίου θὰ βρίσκῃ μὲ 120. ἥτοι οἰκονομία (60) χιλιομέτρων. Τὸ Πωγῶνι βρίσκει θάλασσα μὲ 155 χιλιόμετρα καὶ θὰ βρίσκει μὲ (75) δηλαδὴ κατὰ τὸ ἥμισυ. Ἀλλὰ μήπως ἀπὸ τὴ Δοβρᾶ – Καλπάκι δὲν θὰ προτιμοῦσαν νὰ πᾶνε ἀπὸ τὴν Σαγιάδα τὴν στιγμὴν ποὺ θὰ ἔχουν 30 χιλιόμετρα οἰκονομία; Ἀλλὰ δὲν εἶνε μόνο τοῦτο. Τὸ σπουδαιότερον εἶνε ὅτι τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας τοῦ ἐξωτερικοῦ τὰ ἐμπορεύματα καὶ ἐπιβᾶται θὰ διέρχωνται ὅλοι διὰ τῆς ὁδοῦ Σαγιάδος – Πωγωνίου – Κονίτσης – Ἀνασελίτσης, διότι ὁ ἔμπορος Κοζάνης – Φλωρίνης δὲν θὰ ἐκφορτώση ποτὲ εἰς τὴν Κέρκυρα καὶ νὰ τὰ μεταφέρῃ τὰ ἐμπορεύματα του εἰς Πρέβεζα ἤ Ἠγουμενίτσα καὶ νὰ διανίσῃ 280 χιλιόμετρα δι’ αὐτοκινήτου, μὲ τοὺς δρόμους Πρεβέζης – Ἠγουμενίτσης ἐνῷ ὁ ἴδιος ἔμπορος ἤ ἐπιβάτης ἀσφαλῶς θὰ έκφορτώσῃ εἰς Κέρκυραν προερχόμενος ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ διότι ἡ ἐλαχίστη ἀπόστασις ἀπὸ Κέρκυρα εἰς Σαγιάδα δὲν θὰ τὸν δυσκολέψῃ νὰ τὰ μεταφέρῃ τὰ ἐμπορεύματά του, ἀλλὰ θὰ ἔχη καὶ μονάχα 215 χιλιόμετρα δι’ αὐτοκινήτου ἀπὸ Σαγιάδα – Φιλιάτες -Λἰστα – Βήσσανη – Δέμα Κόνιτσα – Ἀνασελίτσα, καὶ δὲν θὰ διαπλέυσῃ μὲ τὸ ἀτμόπλοιον ὅλον τὸν γύρον τῆς Ἑλλάδος ἀπαιτοῦντα 13 ἡμερονύχτια καὶ νὰ ἐκφορτώσῃ εἰς Θεσσαλονίκη καὶ νὰ θέλῃ ἄλλα τόσα ἡμερονύκτια διὰ Φλώρινα – Κοζάνη, ποὺ ἀσφαλῶς θὰ τοῦ χρειάζωνται περισσότερα μεταφορικὰ.

Θἄθελα νὰ γράψω γιὰ τὸ Τσιάμικο πῶς ἐξυπηρετεῖται ἀλλὰ αὐτὰ δὲν εἶναι εὐκολονόητα! Τὶ στιγμὴ ποῦ διέρχεται εἰς τὸ μέσον αὐτοῦ.

ΑΛΕΚΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ

Β’ μέρος

ΟΔΟΣ ΣΑΓΙΑΔΟΣ – ΦΙΛΙΑΤΩΝ – ΠΩΓΩΝΙΟΥ

Καὶ τώρα θὰ ἐξετάσουμε τὲς δυνατότητες τῆς κατασκευῆς τοῦ δρόμου αὐτοῦ τοῦ χαρακτηρισμένου ὡς Ἐθνικοῦ διότι ὅπως εἴπαμε εἶναι Στρατιωτικότατος, τὶ μποροῦσε νὰ γίνῃ ἔως σήμερον, καὶ τὶ ἔγινε.

Καὶ πρῶτα -πρῶρα τὴ γνώμη του κ. Μπότσαρη.

Εἶναι ἀλήθεια πῶς ἐνδόμυχα τὸν θέλει τὸν δρόμο αὐτὸν, ἐν τούτοις ποτὲ δὲν ἐνδιαφἐρθηκε ν’ ἀγωνισθῆ νὰ χαρακτηρισθῆ “Ἐθνικός”, ἐπίσης οὔτε τὴν πρωτοβουλίαν μας δὲν προώθησε μὲ ὡρισμένα κρατικὰ κονδύλια εἰς τοὺς συνδέσμους “Κεφαλοβρυσον, Λάκκα Πωγωνίου, Λίστας, Τσαμαντᾶ Φιλιατῶν”.

Ἐδῶ εἶναι ἀνάγκη νὰ ξεφύγω λιγάκι. Ὁ δρόμος ποῦ προαναφέραμε κακῶς – κάκιστα χαρακτηρίστηκε ὡς δρόμος Πωγωνίου, ὅπως εἴδαμε στὸ χθεσινὸ φύλλο, εἶναι καθαρῶς Ἑλληνικὸς και ὕστερα Ἠπειρωτικός. Τίποτε μικρότερο χαρακτῆρα δὲν μποροῦμε νὰ του δώσωμε, καὶ τἄχα ὁ κ. Μπότσαρης δὲν τὸν ὑποστηρίζει ὡς ἐκ τούτου. Ὁ κ. Μπότσαρης τουλάχιστον στὴ περίστασι αὐτὴ εἶπε τὴν ἀλήθεια εἰς ἕνα γεῦμα τῆς Ἀδελφότητος Καστάνιανης πρὸ διετίας στὴν Ἀθήνα. “Εἶναι τόσοι οἰ δρόμοι ποῦ θὰ φκιάξη ἡ Ἑλλάδα ποῦ γιὰ τὸ δρόμο αὐτὸν ἀσφαλῶς θὰ κυλίσουν οἱ λίρες, διότι εἶναι στρογγυλές” οὔτε νὰ ἰσχυρίζονται οἱ Πωγωνίσιοι διότι τοὺς εἶπε κἄποτε ὅταν προτείνετο κἄποιος Πωγωνίσιος γιὰ ὑποψήφιος “τέτοιον ποῦ μοῦ προτείνεται εἶναι καλύτερα νὰ μήν ἔχετε”. Πιθανὸν νὰ εἶχε δίκαιον, δὲν θὰ τὸ ἐξετάσωμε ἡμεῖς αὐτὸ ἐδῶ. Ἐκεῖνο ποῦ εἶναι εὐτυχῶς εἶναι, ὅτι. οὔτε ὁ κ. Μπότσαρης θεωρεῖ ὡς Πωγωνίσιο τὸ δρόμο καὶ πρέπει κἄτι νὰ ἐλπίζωμε. Ὁ Βουλευτὴς δὲ κ. Σταυρόπουλοςεἶναι δυστυχῶς ὁ μόνος ποῦ ἐμελέτησεν τὸ δρόμο εἰς τὸ τελευταῖον τοῦ ταξεῖδι στὴν Ἤπειρο καὶ πρέπει κἄτι νὰ ἐλπίζωμε. Κατετοπίσθη τελείως καὶ ἀπὸ αὐτὸν πολλὰ περιμένει τὸ τμῆμα αὐτὸ εἰς τὸ τελευταῖο του ταξεῖδι στὴν Ἤπειρο. Κατετοπίσθη τελείως καὶ ἀπὸ αὐτὸν πολλὰ περιμένει τὸ τμῆμα αὐτὸ τῆς Ἠπείρου καὶ διότι τὸν γνώρισε θετικὸν χαρακτῆρα. Εἰς μίαν δὲ ἐπιτροπὴν ἐκ Πωγωνισίων παρουσιασθεῖσαν εἰς τὸν κ. Σταυρόπουλον ὅπως ἀγωνισθῇ διὰ τὸν δρόμον αὐτὸν ἀλλὰ καὶ νὰ παρεπονηθῆ διότι ὁ δρόμος χαρακτηρίσθη ἀπὸ μερικοὺς ὡς δρόμος Πωγωνίου ἀπήντησε λακωνικότατα. “Εἶναι ἀνοησία νὰ τὸν χαρακτηρίσουν τὸν δρόμον αὐτὸν Πωγωνίσιον, τὴν στιγμὴν ποῦ τὸ μήνιμουμ τῆς ἐξυπηρετήσεως ἀπολαύει τὸ Πωγῶνι”. Ἐπίσης ὑπεσχέθη ὅτι θ’ ἀγωνισθῆ γιὰ τὸν δρόμο αὐτὸν νὰ γίνῃ ἔστω Ἐπαρχιακὸς.

Ὁ κ. Κατσαδήμας εἶναι θιασώτης τοῦ δρόμου αὐτοῦ ἀλλὰ τώρα ἔχει . . . δουλειὰ ! Μὲ τὸ δρόμο τὸ Ζαγορίσιο ! Κεῖνο ποῦ ἔχωμε ὅμως νὰ ποῦμε εἰλικρινῶς εἰς τὸν κ. Κατσαδήμα εἶναι, νὰ μὴν πάψῃ νὰ ἐνδιαφέρεται γι’ αὐτὸν ἐφ’ ὅσον ὡς λέγει νοιώθη τὴν ἀξίαν του.

Ἐπίσης κάτι περιμένουμε από τὸν Γερουσιαστὴν κ. Μπέμπην, ἀλλὰ πρῶτα νὰ τὸ πιστεύση καλὰ! Ὅσον διὰ τοὺς ὑπολοίπους Βουλευτὰς καὶ Γερουσιαστὰς τελείως ἀκατατοπίστους τοὺς παρακαλοῦμεν νὰ εἶναι ὡς εἶναι “ἄφωνοι ἰχθεῖς”.

Ἐπίσης τὸν δρόμον αὐτὸν τὸν ἔνοιωσαν . . . μὲ ὅλην τὴν σημασίαν τῆς λέξεως οἱ Ἔπαρχοι Φιλιατῶν κ. Ἀθανασᾶκος καὶ Πωγωνίου κ. Καλογερᾶκος ἠγωνήσθησαν γιὰ τὸ δρόμο αὐτὸν ἵσως ὅσον οὐδεὶς Πωγωνήσιος ἤ Τσάμης, ἔν τούτοις μονάχα ἐμπόδια βρῆκαν στὸ δρόμο τους ἀπὸ αὐτοὺς τούτους τοὺς κατοίκους. Ἐκεῖνο ποῦ εὔχεται κάθε ἄνθρωπος ποῦ λίγο ἔνοιωσε τὴν Κοινωνία εἶναι οἰ δὺο αὐτοὶ θαυμάσιοι ὑπάλληλοι νὰ ἐξακολουθήσουν συνεργαζόμενοι. Θερίζοντας ἐν ἀνάγκῃ τὰ ζιζάνια ποῦ τοὺς ἐμπόδιζουν τὸ ἔργον τους.

ΑΛ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ

Γ΄ μέρος

ΟΔΟΣ ΣΑΓΙΑΔΟΣ – ΦΙΛΙΑΤΩΝ – ΠΩΓΩΝΙΟΥ

Καὶ τώρα τὶ ἔγεινε γιὰ να γίνη ὁ δρόμος Ἐπαρχιακός. Εἶναι σωστὸ πῶς στὸ δρόμο αὐτὸ δὲν ὑστέρησε ἡ ἰδιωτική πρωτοβουλία. Καὶ πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἰδρύθη ὁ Σύνδεσμος Κοινοτήτων ὁ “Κεφαλόβρυσο” γιὰ νὰ ἑνωθοῦν ἀπὸ χάνι Ζαραβίνας διασχίζοντας τὰ χωριὰ τοῦ Συνδέσμου νὰ φθάνῃ εἰς Δέμα. Ἤδη τὰ Τσαραπλανᾶ ἐντὸς ὁλίγου ἑνώνονται μὲ τὸ Δέμα καὶ ἡ Βήσσανη μὲ τὸ χάνι Ζαραβίνας. Ἐὰν τὴν ἰδιωτικὴ αὐτὴ πρωτοβουλία τὴν ὑποστήριζαν οἱ Βουλευταὶ μας ἀσφαλῶς θὰ εἶχε τελειώσει ὁ δρόμος καὶ τότε ἡ Κόνιτσα ἔχουσα ὡς λιμένα τὴν Σαγιάδα δὲν θὰ κάμνη τὸν γῦρον τοῦ Καλπακίου ποῦ εἶναι κατὰ 16 χιλιόμετρα μακρύτερα. Ἐπίσης ἰδρύθη ὁ Σύνδεσμος Κοινοτήτων “Λάκκας Πωγωνίου”, παράλληλα δὲ ἡ ἀδελφότης τῶν εἰς Ἀθήνας καὶ Πειραιὰ κοινοτήτων τῆς Λάκκας ἰδρυσαν μίαν ὁργάνωσι γιὰ τὴν ἐνίσχυσιν τοῦ Συνδέσμου Κοινοτήτων καὶ ἐξέλεξαν πρόεδρον τὸν κ. Κ. Νᾶκο ὅστις ἠργάσθη ἀκούραστα ἀποστέλλων μονότροχα (καρότσια) καὶ σκαπανικὰ ἐργαλεῖα εἰς τὸν σύνδεσμον, μὲ χρήματα ἀπὸ ἐράνους τῶν εἰς Ἀθήνας καὶ Πειραιᾶ ἐργαζομένων Λακιωτῶν. Ἀλλὰ εἰς τὸν Σύλλογον αὐτὸν ἔπαιξε τὸν σπουδαιότερον λόγον ἡ μικροπολιτικὴ, ἡ μία κοινότης ἔκανε ἀναφοράς κατὰ τῆς ἄλλης γιατὶ θὰ διήρχετο ποιὸ κοντὰ ἀπ’ αὐτὴν ὁ δρόμος. Ὅταν ὁ Ἔπαρχος κ. Καλογεράκης ἔβγαλεν εἰς μειοδοσίαν τὸ πασσαλωθὲν τμῆμα, ἄρχισεν ἡ ποιὸ μεγάλη δημοσκοπία ἀναγκασθεὶς ν’ ἀκυρώση αὐτὴν, ἀφοῦ συγχρόνως ὅλως παραδόξως, ὁ τόσον ἐργασθεὶς γιὰ τὸν δρόμον αὐτὸν κ. Νάκος παρετεῖτο. Καὶ ἔτσι δὲν κατορθώθη νὰ διατεθῆ τὸ ἐκ 300 χιλιάδων δραχμῶν ποῦ πῆρε ὁ Σύνδεσμος αὐτὸς τὸ 1928, παρὰ τὰς προσπαθείας τοῦ κ. Ἐπάρχου Πωγωνίου. Τίποτε λοιπὸν ἀεἰργάσθη διὰ προσωπικῆς ἐργασίας εἰς τὸ τμῆμα ὅπου εἶχε πασσαλώσει ὁ κ. Βράσκος, ἀλλὰ ἐπειδή ἐδώ ἔγεινε λόγος καὶ διὰ τὴν ἀπρόοπτον παρέτησιν τοῦ κ. Νάκου ὀφείλει οὗτος ἀπὸ τὶς στῆλες αὐτὲς νὰ μας πῆ δημοσίως τὸν λόγον καὶ νὰ μὴν ὑπολογίζει πώς θὰ ἀντέξη τὲς μικροφιλοτιμίες τῶν χωργιανῶν του! Γιατὶ ὅλοι μας ξέραμε πῶς πολύ ζήμιωσε τὴ Λάκκα ἡ παραίτησις αὐτὴ τοῦ κ. Νάκου. Ἐπίσης εἰς Ἀθήνας ὁ δικηγόρος κ. Δ. Βλασίδης εἰς ἕνα Πανπωγωνήσιον χορὸν ἔριξε τὴ γνώμη νὰ ἰδρυθῆ Ὁμοσπονδία Ἀδελφοτήτων Πωγωνίου ἀλλὰ τοῦ ἀμφισβήτησαν ὅτι εἶναι . . . Πωγωνήσιος. Τώρα κάτι τέτοιο γίνεται ἀπὸ τὸν κ. Δάλμαν τοὐλάχιστον θὰ ριζοβολίσῃ ἡ γνώμη αὐτὴ γιὰ νὰ περιμένωμε ὁμαδικὸν ἀγῶνα γιὰ τὸ δρόμο; ἄς περιμένουμε ! Ὁ δρόμος δὲ ποῦ ἐπιβάλλεται ἀπὸ τὴ Λάκκα να φτιαχτεῖ εἶνε 20 – 22 χιλιόμετρα. Αὐτὰ ποῦ εἴπαμε δὲν ἔγιναν στὸ Πωγῶνι ἀλλὰ στὸ Τσάμικο; Δὲν ὑστέρησε καὶ αὐτὸ ὁ εἰς Ἀθήνας δικηγόρος κ. Χρ. Παπασταύρου συνέπιξε μίαν ὀργάνωσιν τῶν περὶ τὴν λίσταν Κοινοτήτων, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὲς εἰς Ἀθήνας καὶ Πειραιᾶ Ἀδελφότητας αὐτῶν Διστυχῶς ὅμως ἔμεναν στὰ χαρτιὰ ! ! Ἀπὸ τὸν κ. Παπασταύρου περιμέναμε ν’ ἀναπετάξῃ ξανὰ τὴν σημαίαν αὐτὴν. Ἐπίσης μὲ τὸν ζῆλον ποῦ διακρίνει τὸν Ἔπαρχον Θυάμιδος θὰ τὸν παρακαλέσωμε νὰ ἐκθέση εἰς τὰς περὶ τὴν Λίσταν Κοινότητες νὰ συμπήξουν Σύλλογο Κοινοτήτων ὡς ὁ Σύνδεσμος Φιλιατῶν Τσαμαντᾶ ὁ ὁποῖος ὑφίσταται δρᾶ ἀλλὰ περιόρισε τὰς ἐργασίες του εἰς τοὺς βατοὺς δρόμους τῶν Κοινοτήτων ὡς τοῦ “Κέσσαρα, Ἀχούργια, Ἁγ. Νικολάου κτλ. ἀπὸ τὸν Πρόεδρο αὐτοῦ κ. Κόντην θέλομε, νὰ βλέπῃ τὰ πράγματα μὲ τὸ φακὸ τῆς ἀντικιμενικότητος καὶ ὄχι νὰ “ψευτομπαλώνη” ἡ ἀπόστασις δὲ ἀπὸ Λάβδανη – Κουρεμάδι μέχρι τῆς Φανερωμένης Φιλιατῶν ποῦ θὰ ἑνωθῆ μὲ τὸν Ἐθνικό δρόμο, εἶνε 35 – 38 χιλιόμετρα, βασιζόμενος πάντοτε εἰς τὴν ἐπιστημονικήν γνώμην τοῦ μηχανικοῦ κ. Βράσκου. Ἀλεκ, Τριαντάφυλλος

Δ΄ μέρος

ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ ΣΑΓΙΑΔΟΣ ΦΙΛΙΑΤΩΝ -ΠΩΓΩΝΙΟΥ

Ἀπὸ τινων ἡμερῶν εἴμεθα κάτοχοι τῶν φύλλων τοῦ “Ἠπειρωτικοῦ Ἀγῶνος ἀπὸ 14 μέχρι 15 Ἰανουαρίου ἐ, ἔ.

Εὐχαρίστως ἀνεγνώσαμεν ὲπὶ τριήμερον ἐκτεθείσας γνῶμας τοῦ Ἀλ. Τριανταφύλλου.

Ἀσφαλῶς ἕν μέγα Ἠπειρωτικὸν ζήτημα εἶναι ἡ ἀνωτέρω ὁδὸς δὲν ἔχει τεθεῇ μέχρι τοῦδε εἰς τὴν ἐμπρέπουσαν αὐτοῦ θέσιν. Ὁ ὑποφαινόμενος προκληθεὶς παρὰ τοῦ κ. Τριανταφύλλου εἰς δημοσίαν ἀπάντησιν εἶναι ὑποχρεωμένος διὰ πρώτην φορὰν νὰ ρίψη ἄπλετον φῶς ἐπὶ τοῦ ἀνακαινισθέντος ζητήματος.

Σιγὴ μακρὰ 14 μηνῶν ἀναγκαστικὴ, ἀπομάκρυνσις μακρὰν τοῦ χαρακώματος ποῦ ἠγωνίσθην ὅσον ἠδυνήθην, ἔδωκε τὸ εὐχάριστον ἀποτέλεσμα τῆς τοπικῆς ἐξεγέρσεως, διότι τοῦτο μαρτυρεῖ ἡ πατριωτικὴ αὔτη ἀρθογραφία τοῦ κ. Τριανταφύλλου.

Ἐρριζοβόλησεν εὐτυχῶς εἰς τὴν ψυχὴν τῶν ὁραματιζομένων εὐοίωνον μέλλον Ἠπειρωτῶν τὸ αἴσθημα τῆς ἐξεγέρσεως διὰ τὴν ἐπιτυχίαν καὶ πρόοδον τοῦ ἱερου δρόμου “Πωγωνίου – Φιλιατῶν – Σαγιάδος”.

Ἐγὼ ὁ ὁποῖος εἶχον τὴν τιμὴν παρὰ τὸ πλευρὸν τοῦ Ἐπάρχου Πωγωνίου κ. Καλογεράκη, ν’ ἀγωνισθῶ ἀφ’ ἧς ὥρας ἀμφότεροι ἐνεπνεύσθησαν τὴν δημιουργίαν τοῦ ὑπερόχως ἑλληνικοῦ τούτου ἔργου μέχρι πρὸ 14 μηνῶν αἰσθάνομαι συγκλονιστικὴν συγκίνησιν, διότι ὑπάρχουν Ἠπειρῶται σἄν τὸν κ. Τριανταφύλλου ποῦ ἠσθάνθησαν βαθειὰ τὴν ἱερὰν χρησιμότητα τοῦ δρόμου τούτου.

Πρὶν δὲ ἀπαντήσω εἰς τὴν πρόκλησιν τοῦ κ. Τριανταφύλλου ἐκθέτων τὰ αἴτια τῆς παραιτήσεώς μου ἀπὸ τὴν ἐκπροσώπησιν τῶν κοινοτήτων ἐν Ἀθήναις, κρίνω ἀναγκαῖον νὰ ἐκθέσω ἐν πλάτει τὸ ἱστορικόν τοῦ ἱεροῦ δι’ ἡμᾶς δρόμου, διότι ἄν τις δὲν δύναται ἀσφαλὴς νὰ βαδίσῃ πρὸς ἐπιτυχίαν ἑνὸς ἔργου καὶ μάλιστα τόσον ὑψηλῆς σημασίας.

Ὅταν ἐτολμήσαμεν μετὰ τοῦ κ. Καλογεράκη τὸν Αὔγουστον τοῦ 1927 νὰ συγκεντρώσωμεν στη Καστάνιανη τῆς “Κάκας” τὰ κοινοτικὰ Συμβούλια τῆς περιφερείας καὶ τοὺς διανοουμένους αὐτῆς περὶ τὰς ἑξήκοντα , δὲν ὑπῆρχεν οὐδὲν αἴσθημα ἀνεπτυγμένον εὑρύτερον μεταξὺ τῶν προσελθόντων διὰ τὴν χρησιμότητα τοῦ δρόμου τούτου πλὴν ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων.

Πράγματι ὅμως τὴν 23 Αὐγούστου κατόπιν ἐξαώρου συνεδριάσεως στὰς αἰθούσας τῆς Σχολῆς Καστάνιανης κατορθώσαμεν ἐπισήμως νὰ συμπήξωμεν τὸν Σύνδεσμον.

Ἔκλεισαν αἱ αὐλαὶ τοῦ Συνεδρίου Καστάνιανης καὶ ἔμειναν αἱ εὐθῦναι ἐπάνω εἰς τοὺς ὥμους Καλογεράκη – Βάκου. Φεύγω γιὰ τὰς Ἀθήνας οἰκογενειακῶς. Σταματῶ ὅμως στὰ Γιάννενα ἐπὶ τριήμερον καὶ ἀρχίζω τὰ ἐγκαίνια τῆς ἐργασίας ἄνευ οὐδεμιᾶς ἐντολῆς οὐδενὸς πάντως ὡς πρωτοστατήσας Λακιώτης.

Τότε τὴν Ἑλλάδα ἐκυβέρνα ἡ παρασκηνιακὴ Μεταξᾶ κατέχοντος τέσσερα ὑπουργεῖα.

Εἶχα τολμήσει νὰ πῶ στὸ Συνέδριο τῆς Καστάνιανης ὅτι “δὲν θὰ γυρίσω στὸ χωριὸ παρἀ μὲ αὐτοκίνητο διὰ μέσου τῆ Λάκκας”.

Ἴσως ἦτο ἐνθουσιασμὸς στιγμιαῖος ἀλλὰ οἱ εἰσηγούμενοι τοιούτων σκοπῶν πρέπει νὰ φέρου ἀκεραίαν τὴν εὐθύνην τῶν δηλώσεων των.

Πιστὸς τηρητὴς τῆς ἀρχῆς ταύτης, διεπίστωσαν ὅτι ἧτο ἀναγκαῖον νὰ στρεψω τὴν προσοχὴν τοῦ Στρατιωτικοῦ κόσμου τῆς Ἠπείρου πρὸς τὴν διεύθυνσιν αὐτὴν. Διότι ἡμεῖς οἴτινες δὲν παροικοῦμεν τὴν Ἱερουσαλήμ ἐγνωρίζομεν ὅτι ὁ στρατὸς ἐφ’ ὅσον ὑψοῦτο ἡ 1890 κορυφογραμμὴ τοῦ Μουργκάνο ἔμεινεν διχοτομισμένος. Δὲν ξέρω γιατὶ δὲν τὸν εἶδαν τοῦτο οἱ ὑπεύθυνοι τότε. Ἡ τροφοδοσία τῶν φυλακείων ἐκτελουμένη ἐπὶ σειρὰν ἐτῶν δι’ ἡμιόνων πρὸς τὴν διέυθυνσιν τῶν Φιλιατῶν ἀπεμονουμένων ἐκ τῶν ἀδιαβάτων τὸν χειμῶνα ξηροπόταμων στερουμἐνων γεφυρῶν, ἔδιδε προφανῶς εἰκόνα στρατιωτικῆς μεθορίου διατελούσης ἐν πλήρει ἐγκαταλείψει.

Στὰ Γιάννενα τότε λοιπὸν ἤρχισε τὰ πρῶτα παρὰ ἀπὸ τῶν στηλῶν τοῦ “Κήρυκος” τὴν 5 καὶ 6 Σεπτεμβρίου ὑπὸ τὸν τίτλον “Τὸ Συνέδριον τῆς Καστάνιανης καὶ τὸ καθῆκον τοῦ Ἐπιτελείου Ἰωαννίνων”. Ὁ ἀντίκτυπος ὑπῆρξεν ἄμεσος. Οἱ ἀνώτεροι ἀξιωματικοὶ ἔσπευσαν νὰ μὲ συγχαροῦν, διότι καὶ αὐτοὶ ἐπίστευον ὡς ἀναγκαιοτάτην τὴν ὁδὸν ταύτην διὰ τὸν στρατὸν.

Φεύγω ἀπὸ τὰ Γιάννενα καὶ ἐλθὼν εἰς Πειραιᾶ σπεύδω νὰ ὑποβάλλω τὰς ἀπόψεις μου τὴν 18ην Σεπτεμβρίου 1927. Ὁ τότε ἀρχηγὸς αὐτοῦ ἀντιστράτηγος κ. Βλαχόπουλος καλεῖ ἀμέσως τὸν Συνταγματάρχην Ἀποκορίτην καὶ τὸν λοχαγὸν Τοπάλην νὰ μελετήσουν τὴν σημασίαν τοῦ ἔργου τούτου ἀπὸ στρατιωτικῆς ἀπόψεως.

Τὴν δὲ 30 Σεπτεμβρίου ἀπέστειλε τὴν ὑπ’ ἀριθ. 1276/282 διαταγὴν αὐτοῦ πρὸς τὴν Μεραρχίαν Ἰωαννίνων δι’ ἧς διέτα;ξε τὴν ἐνίσχυσιν τῶν ὀργανωθέντων χωρικῶν διὰ τῆς ἀποστολῆς δυνάμεων τοῦ Υ/ΙΙ συνοριακοῦ τομέως εὐθὺς ὡς ἐτοιμασθῆ ἡ χάραξις.

Καὶ μόνη ἡ ἄμεσος ἐνέργεια τοῦ Γεν. Ἐπιτελείου μαρτυρεῖ ὅτι τοῦτο εὐθὺς ἀντελήφθη, ἕν σημείον τῆς μεθορίου, ἔχων άνάγκην ἐνισχύσεως.

Πᾶν ὅτι ἔπραττον μέχρι τῆς ὥρας ἐκείνης ἦτο ἀτομικὴ ἐνέργεια καὶ μόνον. Τὴν 26 ὅμως Σεπτεμβρίου τοῦ 1927 ἐλάμβανον τὸ ὑπ’ἀριθ. 256 τηλεγράφημα τῶν προέδρων ὀκτὼ κοινοτήτων τῆς “Λάκκας Πωγωνίου” δι’ οὗ μοί ἀνετίθετο ἡ τιμητικὴ ἐκπροσώπησις αὐτῶν ἐν Ἀθήναις μὲ ἐντολὴν νὰ προωθήσω τὸ ἀποφασισθὲν εἰς Καστάνιαννην ἱερὸν ἔργον καὶ ἐν εὐθέτω χρόνῳ νὰ ἐνεργήσω ἔράνους. Ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης ἔπιπτον ἐπὶ τῶν ὅμων μου βαρείαι εὐθύναι ἀπέναντι οὐχὶ μόνον τῶν Κοινοτήτων τῆς περιφερείας μου, ἀλλὰ ἀπέναντι ἑνὸς ἔργου τὴν σημσίαν τοῦ ὁποίου ἀρχικῶς δὲν παρουσίαζε στὰ σύνορα τῆς “Λάκκας Πωγωνίου”. Διεκρίνετο εὐκρινῶς ὅτι ἡ διάνοιξις μιᾶς δημοσίας ὁδοῦ ἀπὸ χανίου Δελβινακίου πρὸς Φιλιᾶτες εἶχεν ἐντονωτάτην τὴν ἐπίδρασιν καὶ ὁλόκληρον τῆς ζωῆς τῆς Ἠπείρου ἀπὸ πάσης ἀπόψεως.

Χτυπῶ τὰς θύρας τοῦ Μεταξᾶ στὸ Ὑπουργεῖον Συγκοινωνίας ἐκθέτω δι’ ὑπομνημάτων τὸν Ὀκτώβριον τοῦ ἰδίου ἔτους τὴν ἀνάγκην ἀποστολῆς μηχανικοῦ διὰ χάραξην τῆς ὁδοῦ καὶ μετὰ ἀλεπαλλήλους ἐνοχλήσεις ὅλων τῶν ἁρμοδίων κατόρθωσα νὰ ἀποσπάσω τὴν ὑπ’ ἀριθμ. 25967 διαταγὴν δι’ ἧς διετάσσετο ὁ Μηχανικὸς κ. Βράσκος νὰ μεταβῆ καὶ χαράξῃ τὸν δρόμον.

Ὁ Μεταξᾶς τότε δὲν περίμενε ψήφους σταθεροὺς ἀπ’ τὴν Ἠπειρον καὶ μὲ κούρασε πολὺ γιὰ νὰ κινηθῆ καὶ ἐκτελέσῃ τὸ καθῆκον του. Καθ’ ἥν ὥραν ἡ πρωτοβουλία τῶν χωρικῶν ἀντικαθίστα τὰς ὑποχρεώσεις τοῦ Κράτους, τοῦτο ἀστόργως ἀνίκανον δι’ ὑψηλὰ ἔργα σωτηρίας τοῦ λαοῦ ἐβάδιζε χελωνοϊδῶς. Τοιουτοτρόπως καὶ ἡ ἐκτέλεσις τῆς διαταγῆς τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ ἔμενον νεκρὰ διότι ὁ μηχανικὸς ἤργησε νὰ σταλῆ. Ἀλλὰ καὶ ὅταν πῆγε. Μονάκριβος ό κ. Βράσκος δὲ ἦτο ἠλέκτροκίνητος γιὰ νὰ ἰκανοποίήση ὅλας τὰς ἀνάγκας τῆς Ἠπείρου.

Μετέβη, εἶδεν ἔδωκε σημεῖα τινὰ χαράξεως μέχρι Μέγγουλης καὶ ἀπῆλθεν δι’ Ἰωάννινα διότι κατεζητεῖτο ἀπὸ ὅλας τὰς διευθύνσεις. Κράτος ἀνίκανον νὰ ἐνισχύση τὴν προθυμίαν τῶν χωρικῶν Κράτος ρεζίλι. Ὁ δυστυχής ὁ Καλογεράκης ἔσκαζε ἀπὸ τὸ κακό του. Ἐγὼ ἀφούσκωνα στὰς κλίμακας τῶν Ὑπουργείων. Ἔν τῷ μεταξὺ οἱ ὑπέροχοι Κερασοβῖται καὶ Μεγγουλῖται μὲ τὰ κλαρίνα μπροστὰ καὶ μὲ τοὺς παπάδες τους ἔβαζαν τὸ εὐλογητὸς ὁ θεός ἔχοντες ὄλοι ἀπὸ ἕνα κασμᾶ καὶ μισό φτιάρι στὰ χέρια ! ! ! τὸν δὲ Καλογεράκην δίπλα τους.

Δούλεψαν καλά καὶ ἠργάσθησαν ἐπὶ ἑνὸς χιλιομέτρου ὅλοι. Ἕνα τηλεγράφημα λαμβάνω τοῦ Καλογεράκη καὶ μοῦ ζητᾶ οἰκονομικήν ἐνίσχυσιν.

Προπαρασκευάζω τὸ ἔδαφος τῶν ἐράνων εἰς Ἀθήνας καὶ Πειραιεῖ καὶ σπέυδω στἀς 8 Μαρτίου γιὰ τὸ Δελβινάκι ὅπου θὰ συνεκεντροῦντο τὰ Συμβούλια 50 κοινοτήτων τοῦ Πωγωνίου.

Πρώτην φορὰ εἶδε τὸ Δελβινάκι τέτεια συγκέντρωσι ἐν πλήρει χειμῶνι. Ἐκεῖ μαζὺ μὲ ἄλλα ζητήματα ἐτέθη πρὸς συζήτησιν καὶ τὸ ζήτημα τῆς ὁδοῦ Πωγωνίου Φιλιατῶν.

Ὁ Λαμπρὸς πρόεδρος τοῦ Δελβινακίου κ. Μωραΐτης καὶ ὁ δικηγόρος Γκιόκας τάσσονται ἀνεπιφυλάκτως ἵνα μεταξὺ ἄλλων φλεγόντων ἀξιώσεων τοῦ Πωγωνίου τεθῆ καὶ ἡ συνδρομὴ τοῦ Κράτους γιὰ τὸν δρόμο μας. Ὁμίλησαν πολλοὶ ὡς καὶ ὁ ὑποφαινόμενος.

Ἀπεστείλαμεν τηλεγραφήματα πρὸς τὴν Κυβέρνησιν καὶ ἠτησάμεθα τὴν ἀποστολὴν Μηχανικοῦ γιὰ τὴν “Λάκα”.

Φεύγω διὰ Πειραιᾶ καὶ μέχρι Ἰωαννίνων συνοδευόμενος ἀπὸ δεκαμελῆ Ἐπιτροπὴν τῆς “Λάκας” συναντῶ τὸν Μέραρχον Παναγιωτόπουλον ὅστις ἦτο ἔτοιμος νὰ μᾶς στείλη στρατιωτικὸν συνεργεῖον δίπλα μας ἀλλὰ ἀφοῦ χαραχθῆ ὁ δρόμος.

Εἶχε λάβει δὲ καὶ δευτέραν διαταγὴ τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου ἔχουσαν οὕτω.

Μετᾶ τὸ ταξεῖδι ἐκεῖνα ἤρχισα τὸ γενικὸ πῦρ πρὸς ὅλα τὰ σημεῖα τῶν ἁρμοδίων ὑπηρεσιῶν διὰ νὰ τὰς πείσωμεν περὶ τῆς μεγίστης ἀξίας τοῦ δρόμου τούτου. Ἀκόμη τότε δὲν εἶχον γίνη οὕτε οἱ Νόμοι περὶ ὁδοποιΐας ἐν Ἑλλάδι οὕτε τίποτε.

Διὰ νὰ ἀπαριθμήσω τάς ἐνεργείας ὅσαι ἔγιναν ἐδῶ ἀσφαλῶς θὰ δεσμεύσω ἐπὶ πολλὰς ἤ καὶ ὅλας τὰς στῆλας τοῦ “ Ἠπειρωτικοῦ Ἀγῶνος”.

Δὲν τὸ κάμω ὅμως πρῶτον διότι εἶμαι κατὰ τῆς θοριβώδους ἐργασίας, καὶ δεύτερον διότι δὲν ἐννοῶ νὰ κάμω κατάχρησιν τῆς φιλοξενείας αὐτοῦ. Ἡμεῖς ζητεῖτε νὰ μάθητε διατὶ παρητήθην τῆς ἀντιπροσωπείας τῶν Κοινοτήτων ἐν Ἀθήναις.

Ἐπειδὴ δὲ εἰς τὸ διατί ὑπάρχει ἕνα διότι εἶμαι ὑποχρεωμένος νὰ σᾶς ἐξηγήσω τούς λόγους οἵτινες διὰ μακρᾶς ἀνακοινώσεως μου εἶχεν γείνη γενικά γνωσταὶ στὴ “Λάκκα” τὸν Δεκέμβριο τοῦ 1928.

α΄) Διότι δὲν εὕρον ἀνάλογον στοργὴν πλείστων Κοινοτήτων ἰδία δὲ τῆς Κοινότητός μου ἀπέναντι τοῦ μεγάλου ἔργου.

β΄) Διότι τινὲς σοφοὶ αὐτοῦ κάτω δὲν ἄφιναν τοὺς μηχανικοὺς νὰ βαδίζουν τὴν χάραξιν ὡς ἔπρεπε ἀλλὰ παρεμβαίνοντες ἠξίουν νὰ διέλθη ὁ δρόμος πλησίον στὰς οικίας αὐτῶν.

γ΄) Διότι ἀποστείλας κατόπιν ἐράνων τὰς χειραμάξας, πλεῖστες τούτων κατέστρεψαν τινες χρησιμοποιοῦντες αὐτὰς στοὺς κήπους των διὰ τὴν μεταφορὰν φουρκῶν καὶ λίθων!

δ΄) Διότι ραδιουργίαι καὶ μικροφιλοτιμίαι τινῶν ἐδιχοτόμησαν τὴν ἑνιαίαν δύναμιν τῶν κοινοτήτων καὶ ἔθεσαν τὴν Καστάνιανην εἰς ἀδιάφορον στᾶσιν.

Πάντα ταῦτα ὑπῆρξαν ἱκανὰ νὰ ἐμπνεύσουν ἐν ἐμοὶ αἴσθημα οὐχὶ ἀπογοητεύσεως ἀλλὰ ἀποστροφῆς καὶ ἐνόμισα ὅτι ἡ “Λάκκα” ἠδύνατο νὰ προβῆ εἰς τὴν ἀναπλήρωσιν μου ἔκτοτε, πρᾶγμα μὴ γενόμενον ἄχρι τοῦδε, ἐφ’ ὅσον ὑπάρχουν ἀληθῶς πολλοὶ νέοι δυνάμενοι αὐτοὶ ν’ ἀναλάβουν μίαν τοιαύτην πρωτοβουλίαν.

Ἰδοῦ λοιπὸν διατὶ ἐγὼ ἀπεσύρθην πρὸ δώδεκα μηνῶν. Πιστεύω ὅμως εἰς τὴν ἰκανότητα τοῦ δρόμου αὐτοῦ ὅσον καὶ εἰς τὸν Θεὸν. Διότι εἶναι ἀπολύτως βέβαιος πῶς μέρα – μέρα ὁ σπόρος μας θὰ καρποφορήση καὶ ἡ Ἑλλὰς θὰ ἀποκτήση μίαν ἀρτηρίαν λίαν ἰσχυρὰν καὶ μάλιστα ἐξ ἐκείνων αἵτινες θὰ θέσωσιν εἰς κίνησιν πέριξ των κοιτασμάτων πλουσίων μεταλλοφόρων πηγῶν ὡς τὸ τῆς ὁροσειρᾶς Λάβδανης – Κοσόλιανης.

Καλὰ τὰ λέτε στὰ τριημέρους μελέτας σας. Συμφωνῶ μαζὺ σας.

– Ἐμπρὸς λοιπον ἐπὶ τὸ ἔργον.

Δέν θὰ ἐπεκταθῶ περισσότερον σήμερον. Ἔχω ἐπαναπαυμένην τὴν συνείδησιν μου ὅτι ἔρριψα καὶ ἐγὼ ὁλίγους λίθους εἰς τὰ θεμέλια ἑνὸς τόσον ὑπέροχου σκοποῦ.

Πρέπει ὅμως νὰ κατανοηθῆ αὐτοῦ κάτω στὰ χωριὰ ὅτι ἡ εὐτυχία των εὑρίσκεται πρὸ τῆς ἐξωθύρας τῶν οίκιῶν των, ἄμα τῇ περατώσει τοῦ δρόμου Σαγιάδος – Πωγωνίου.

Ὁλόκληρον τὸ είσαγωγικὸν ἐμπόριον Κονίτσης – Δυτικῆς Μακεδονίας θὰ περνᾶ στὰς θύρας των, ὁμοίως καὶ τὸ ἐξαγωγικὸν.

Στοὺς Κονιτσιῶτες τὰ εἶπα αὐτὰ στὰς 30 Ἀπριλίου τοῦ 1928 ἀπὸ τῶν στηλῶν τοῦ ‘Ἠπ. Ἀγῶνος”. Βλέπω δὲ ἀναγκαῖαν αὐτοῦ στὰ χωριὰ μιά γενικὴ ἐξέγερσιν διὰ τὴν ἀστοργίαν τοῦ Κράτους ἀπέναντι τόσον Ἐθνοφελοῦς σκοποῦ. Ἄς κινηθῶσιν θετικώτερον. Ὑπάρχει εὐτυχῶς εἰς φίλος ἄγρυπνος τοῦ σκοποῦ ὁ Καλογεράκης. Ἄς σπεύσουν συγχρόνως νὰ πληρώσουν καὶ τὴν ἐδώ Προεδρίαν τῆς ἀντιπροσωπείας ἥς ἡ θέσις εἶναι κενὴ. Μετὰ δ’ ἑνὸς συνεχοῦς ἀγῶνος ἀδιάλείπτου πιστεύω ὅτι θὰ φθάσωμεν στὸ τέρμα τῆς ἐπιτυχίας.

Κ. ΝΑΚΟΣ

Τέως Πρόεδρος Ἀντιπροσωπείας Λάκκας – Πωγωνίου.