Φιλιάτες, ο Αγιασμός των υδάτων






(οι φωτογραφίες είναι απο την Αμαλία Δημητρίου και η πρώτη απο την ιστοσελίδα Filiates Thesprotias)






(οι φωτογραφίες είναι απο την Αμαλία Δημητρίου και η πρώτη απο την ιστοσελίδα Filiates Thesprotias)

ΚΑΛΑΝΤΑ ΦΩΤΩΝ
Σήμερα είν’ τα Φώτα
καρκαλιέται η κότα
πίσω από την πόρτα
τση φωνάζει ο πέτος
δεν απολογιέται
σφίγγει ένα λιθάρι
την παίρει στο ποδάρι
όι όι πόδι μου
όι παραπόδι μου
και φωνάζει Σιρμιτζζιή
Σιρμιτζζιή καλόγερε
τα παιδιά που βάφτισες
έπεσαν και πέθαναν
στην κυρά την Παναγιά
πόχει αντήλια και καντήλια
και κλειδιά στα παραθύρια
άνοιξα και μπήκα μέσα
βλέπω λύκο που χορεύει
κι αλεπού που τσαγκαρεύει
τράγκαρ τσάγκαρ το λαγένι
ποιά ειν’ εκείνη που διαβαίνει
η Γληγόραινα η καημένη
δε μου λέει μια καλημέρα
να τση πώ κακή της μέρα
(να τση χέσω τον πατέρα).
Τα παραπάνω παραδοσιακά μας είχε τα είχε δώσει ο Γιάννης Σοκολάκης, όπως τα θυμόταν που τα έλεγαν στα Σοκολακάτικα, Είχαν δημοσιευθεί στο φύλλο 104 του Γενάρης του 2008 της εφημερίδας ¨τα ΝΕΑ των Φιλιατών¨:
Οι ηλιόλουστες μέρες που είχαμε μέχρι προχθές, εδώ στο Φιλιάτι, σε ωθούσαν στην εξοχή και στη πεζοπορία και την απόλαυση της υπέροχης φύσης.

Σκέφτηκα λοιπόν να περπατήσω στο δρόμο που ανοίχτηκε πρόσφατα για να κατασκευασθεί ο Βιολογικός των Φιλιατών. Ο δρόμος αρχίζει από το βόρειο σύνορο του Εργοστασίου στου Τάκα και είναι καλός για περπάτημα- για αυτ/τα μόνο αγροτικά κλπ.

Η απόσταση από του Τάκα μέχρι το χώρο επεξεργασίας του βιολογικού είναι γύρο στο χιλιόμετρο. Ένα χιλιόμετρο μέσα στην τοπική βλάστηση, τους υπέροχους θάμνους και τις απίθανες γράβες, σπηλιές και βάραθρα που είναι γεμάτη η περιοχή της Μιχάλιαρης όπως και όλο το Φιλιάτι άλλωστε.



Ναι Μιχάλιαρη λέγεται η περιοχή, όλη η νότια πλαγιά του υψώματος που είναι κτισμένο το Φιλιάτι- απόληξη του βουνού Άη Λιάς και καταλήγει στον μικρό κάμπο της Ελαίας.





Το όνομα Μιχάλιαρη το οφείλει στο ότι εκεί υπήρχε παλιό χωριό το οποίο αφανίστηκε με το λιμό των αρχών του 1800- όπως γράφουν κάποιοι ιστορικοί (Πουκεβίλ). Ακόμη και σήμερα κάποιο έμπειρο μάτι μπορεί να διακρίνει τα σπάνια υπολείμματά του χωριού.



Υπάρχει επίσης και υπόλειμμα του δρόμου- καλντερίμι, το οποίο οδηγούσε στο χωριό αυτό και στο Φιλιάτι. Αυτό το δρόμο εξυπηρετούσε και η παλιά τοξωτή γέφυρα της Ελαίας.

Η διαδρομή είναι υπέροχη και ειδικά τους περιπατητές τους αποζημιώνει η εναλλαγή του τοπίου.

να και ο χώρος και οι εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού των Φιλιατών

και στο βάθος τα Γίτανα (Γκούμανη)
Θα άξιζε βέβαια αυτός ο δρόμος να βελτιωθεί και να αποτελέσει μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου συνένωσης των Φιλιατών, με τον δρόμο που θα ενώσει κάποτε την Εγνατία με την Αλβανία. Μέσω αυτού του δρόμου στον κάμπο Ελαίας, το φράγμα και τα αρχαία Γίτανα (Γκούμανη) απέχουν από το Φιλιάτι μόλις 3-4 χιλιόμετρα!!!
(Ανάρτησε ο Συμεών Κ. Σκουτέρης)
Όταν η Φανερωμένη γλεντούσε!!! Το χωριό ήταν γεμάτο κόσμο!! Τώρα είναι με μόνο 4 κατοίκους αποτέλεσμα καταστροφικών πολιτικών που το ερήμωσαν όπως άλλωστε και όλων των χωριών του Δήμου Φιλιατών!!! Ας μας μείνουν οι αναμνήσεις των ανθρώπων μας… Όσοι αναγνωρίζετε πρόσωπα γράψτε τα προς τιμήν τους.
Αναρτώντας τις παρακάτω φωτογραφίες και η ιστοσελίδα μας έχω να προσθέσω: στην παρακάτω εικόνα των Φανερωμενιτών εικονίζονται μεταξύ των άλλων ο Γιώργος Βέκος, Σωτήρης Σκουτέρης, Παπαγεωργίου; Ο κλαριτζής είναι ο Φώτης Γκόγκος- γαμπρός στο Φιλιάτι.

στην παρακάτω είναι αρκετοί οι γνωστοί, στην κορυφή ο ξάδερφος Βασίλη Μπίμης, απο κάτω του ο δάσκαλος Ηλίας Πέτσης;, δίπλα ο Βέκος, ο Σωτήρης Σκουτέρης, ο Φώτης Παπαγεωργίου, Σωτηρη Κώτσης, και παρακάτω Φάνης Σωτηρίου, Χρήστος Τσούβαλος κλπ…

σε αυτήν δεν διέκρινα γνωστούς, το ντέφι μοιάζει με το Ζιούλι- το ντέφι που ήταν στο Ζαγορίσιο τακίμι ¨τα τακούτσια¨.

στην παρακάτω κι αν είναι γνωστοί, εγώ να προσθέσω τους Φιλιακιώτες. Με το βιολί είναι ο Βαγγέλη Λάζος, πίσω του κι αριστερά ο Τέλη Σιάτας και στα πόδια του με το μικρό αγκαλιά μοιάζει με τον Χρήστο Τσέκα.

στην τελευταία ξεχώρισα τον Φάνη Σωτηρίου, Ηλία Πέτση, Σωτήρη Σκουτέρη, Χρήστο Τσούβαλο, Ηλία Πέτση- κλαρίνο ο Φώτο Γκόγκος

Πολύ θα ήθελα να είχα τις φωτογραφίες σε μεγαλύτερη ανάλυση- για το υπο έκδοση βιβλίο, βελτίωση του εκδοθέντος ¨Κάτι για το Φιλιάτι¨. Αρκετοί συμπατριώτες έχουν φωτογραφίες- θησαυρό για την τοπική ιστορία- λαογραφία, που με το πέρασμα των χρόνων θα τις φάει το σκοτάδι- αφού κανείς δεν θα αναγνωρίζει πρόσωπα και πράγματα. Πάντως, μπράβο Μάκη Σκουτέρη!


Οι κακοί δεν τραγουδούν, λέει μια παλιά λαϊκή ρήση…