ΝΕΑ των ΦΙΛΙΑΤΩΝ

Της Άννας Στεργίου*

Η Θεσπρωτία κατέρρευσε για άλλη μία φορά από το νέο μεταναστευτικό ρεύμα. Πάνω από 1 στους 20 Θεσπρωτούς έφυγε από την περιοχή και δεν επέστρεψε ξανά αυτή τη δεκαετία. Η μεγαλύτερη πληθυσμιακή αιμορραγία σημειώθηκε ξανά στην περιοχή των Φιλιατών.

Πως θα μπορούσε η ερήμωση των Φιλιατών να σταματήσει; Ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας μας και κινητοποιεί ανθρώπους από τα πέρατα του κόσμου για να θαυμάσουν τα πολιτιστικά μνημεία μας.

Η πρότασή μου για μουσείο Άρτου στους Φιλιάτες, που αγκαλιάστηκε κι από τους συνυποψήφιούς μου Μάριο Κάτση και Γιάννη Γόγολο και τη νομαρχιακή επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Θεσπρωτίας σηματοδοτεί αλλαγή πλεύσης σ΄ένα τόπο, που βιώνει χρόνια τώρα την αποβιομηχάνιση και τον μαρασμό. Σηματοδοτεί σύνδεση με την ιστορία, επαφή με τα παιδιά και τους ταξιδιώτες αλλά κι αναστροφή της διαρκώς καθοδικής πορείας της πόλης των Φιλιατών και των χωριών, που ερημώνουν λόγω της ανεργίας και της υποαπασχόλησης.

Το μουσείο Άρτου θα είναι μία ευκαιρία για ν΄ αναδειχτεί η πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής. Οι αρτοποιοί ήταν και παραμένουν βασικό κομμάτι της ιστορίας της πόλης και των γύρω χωριών της.

ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ Η βασική ιδέα είναι πως ένα σύγχρονο μουσείο Άρτου μέσα από φωτογραφίες, βίντεο, αφηγήσεις, ημερίδες, εκδηλώσεις για τον άρτο μπορεί να ξαναζωντανέψει τον ακριτικό δήμο, που φυλλοροεί πληθυσμιακά. Παιδιά, φοιτητές επιστήμονες, επιχειρηματίες, ταξιδιώτες, θα μπορέσουν να ξαναφυσήξουν πνοή ζωής σε συνεργασία με τουριστικά λεωφορεία, ξενοδοχεία, καταλύματα κ.ά.

Επισκέπτες της μονής Γηρομερίου, Έλληνες και ξένοι ταξιδιώτες, τουρίστες, παιδιά με τους γονείς τους θα μπορέσουν να δουν κάτι διαφορετικό. Ταυτόχρονα θα τονώσουν την τοπική οικονομία των Φιλιατών και θα επιμηκύνουν την παραμονή τους στους τουριστικούς προορισμούς της παραλιακής ζώνης και του Αχέροντα.

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μέσα από παιδαγωγικά προγράμματα το μουσείο Άρτου σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων θα μπορέσει να δώσει δημιουργική απασχόληση στα παιδιά και της πόλης και των γύρω χωριών αλλά και των επισκεπτών. Παραμύθια για το ψωμί, τραγούδια, ζωγραφική, βίντεο, επαφή με τις ζύμες και τη γαστρονομία θα προσφέρουν ένα νέο πρότυπο στα παιδιά της περιοχής αλλά και σε όσα έρχονται να το επισκεφθούν κι από όλο τον νομό και τις άλλες περιοχές.

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΡΤΟΥ: Με επίκεντρο το μουσείο Άρτου μπορούν να σχεδιαστούν οι γιορτές Άρτου, ώστε να δημιουργηθεί ένα Εθνογραφικού φεστιβάλ για το ψωμί και τις ζύμες, το οποίο θα μπορέσει να συνδεθεί και με καλλιτεχνικές δραστηριότητες (θέατρο, τραγούδι κ.ά.). Οι γιορτές Άρτου θα δώσουν δυναμική και στις υπόλοιπες τουριστικές περιοχές αλλά και στην Ηγουμενίτσα και την Παραμυθιά, που έχουν ξενοδοχεία και καταλύματα. Επιπλέον στο Φιλιάτι θα μπορέσουν ν΄ αξιοποιηθούν κενά σπίτια και να γίνουν ανακαινίσεις ή καταλύματα.

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: Η διαχείριση του μουσείου για την εθνογραφική έρευνα πάνω στο επάγγελμα των αρτοποιών και την ιστορία τους μπορεί να συνδεθεί με τα Τμήματα Κοινωνιολογίας, Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας, Ιστορίας και κ.ά. με λευκώματα, ημερίδες, μεταπτυχιακές σπουδές πάνω στον άρτο και τις ζύμες κ.ά.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ – ΝΕΑ ΕΙΔΗ ΨΩΜΙΟΥ: Εξίσου σημαντικό είναι να επιδιωχθεί κι η επιχειρηματική έρευνα πάνω στο επάγγελμα των αρτοποιών σε συνδυασμό με γεωπονικές σχολές και οικονομικές επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις άρτου και ζύμης έχουν σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα και πρέπει να δοθεί βάρος γιατί συμμετέχουν στην ελληνική οικονομία ώστε ν΄ αυξηθεί κι ο εξαγωγικός κύκλος τους.

ΑΡΤΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να συνυπάρξει με έναν σχετικό εκπαιδευτικό φορέα στην Θεσπρωτία. Η έρευνα πάνω στον άρτο και τις ζύμες είναι σημαντική, διότι στο καθιερωμένο μενού ακόμη και του Έλληνα καταναλωτή έχουν μπει κι άλλου είδους ψωμιά, που απευθύνονται σε καταναλωτές με προβλήματα υγείας (π.χ. διαβητικούς κ.ά.). Το μουσείο Άρτου θα μπορούσε να συνδεθεί με τους ανάλογους φορείς, όπως το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο αλλά και τις σχολές Υγείας.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ: Μουσεία ψωμιού υπάρχουν και σ΄ άλλες χώρες, όπως π.χ. στη Γαλλία κι ένα μουσείο Άρτου στο Φιλιάτι θα μπορούσε να διευκολύνει και τις πολιτιστικές ανταλλαγές δημιουργώντας νέα δυναμική όχι μόνο στις καλλιέργειες της περιοχής και τα γαστρονομικά προϊόντα αλλά και στη διαπολιτισμική επαφή των λαών…

*Η Άννα Στεργίου είναι κοινωνιολόγος – δημοσιογράφος κι υποψήφια του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στον νομό Θεσπρωτίας